نقد و بررسی

GGT  :این آنزیم عموما در کبد،کلیه و پانکراس فعالیت می‌ کند. اندازه‌گیری این آنزیم در خون به منظور مورد بررسی قرار دادن عملکرد کبد مورد استفاده قرار می‌گیرد.

لازم به ذکر است که بالاترین غلظت GGT در کلیه یافت می شود.

حساسیت GGT در مقایسه با تست‌ های آلکالین فسفاتاز و ترانس آمینازها (SGOT ،SGPT) برای تشخیص بیماری‌ های کبدی مثلا زردی ناشی از انسداد، Cholangitis  (التهاب مجاری صفرا) و  Cholecystitis (التهاب کیسه صفرا) بالاتر می باشد.

این آنزیم توسط استخوان و جفت تولید نمی گرد که این مورد سبب افزایش اختصاصیت آن در برابر تست ALP  می شود.

برای افتراق بیماری‌ های کبدی در زنان باردار و کودکانی که آلکالن فسفاتاز و LDH آنها بالا است، تست GGT در تحویز می گردد.

آنزیم GGT به همراه ALP و CEA، مارکر مفیدی برای تشخیص دادن متاستازهای کبدی از سرطان‌های اولیه کولون و سینه می باشد.

تست GGT برای تشخیص تخریب سلول‌ های کبدی و بیماری‌ هایی مرتبط ناشی از مصرف الکل نیز مورد استفاده قرار می‌گیرد. چون که آنزیم GGT به مقدار پایین الکل بسیار حساس می باشد.

زمان درخواست تست

  • ضعف، خستگی
  • از دست دادن اشتها
  • تهوع و استفراغ
  • تورم یا درد شکم
  • زردی
  • ادرار تیره، مدفوع با رنگ روشن
  • خارش

تست های آزمایشگاهی مکمل GGT

درصد این آنزیم در بیماری‌ های مختلف کبدی و استخوانی بالا می رود، بنابراین درخواست آن به تنهایی، سبب گمراه شدن در تشخیص درست بیماری می‌شود.

آنزیم‌ هایی که همراه با بیماری‌ های کبدی افزایش پیدا می کنند و همراه GGT درخواست می‌ شوند شامل AST:،ALT،LDH و (لوسین آمین پپتیداز LAP) می باشند.

شرایط قبل از آزمایش

  • مصرف داروهای استامینوفن، آلوپورینول، آزیترومایسین، باربیتورات، مروپنم و … قبل از انجام آزمایش، باعث افزایش کاذبGGT  می گردد.
  • مصرف الکل (اتانول) 24 ساعت قبل از انجام تست، باعث افزایش کاذب GGT می‌شود.
  • مصرف داروهای استروژن کنژوگه، متوترکسات و کلوفیبرات قبل از انجام آزمایش، باعث کاهش کاذب GGT می‌شوند.

نحوه جمع آوری نمونه

  • قبل از جمع آوری نمونه، فرد بیمار احراز هویت می‌شود.
  • قبل از نمونه گیری، از حساسیت های مراجعه کننده به ضدعفونی کننده‌ها و مواد لاتکس سوال می گردد.
  • داروهای مصرفی سوال و سپس ثبت می‌شوند.
  • ظرف‌ های نمونه‌ گیری متناسب با تست انتخاب می‌ شود. ضد انعقادهای EDTA، سیترات و اگزالات نیز استفاده می گردد.
  • قبل از انجام آزمایش، متناسب با روش انجام و شرایط فیزیولوژیک تست، رژیم غذایی برای مراجعه کننده در نظرگرفته می‌شود. برای این آزمایش 8 ساعت ناشتایی نیاز است.

روش های مناسب آزمایش

روش‌ های مختلف برای اندازه گیری GGT طراحی شده است. روش کینتیک یکی از رایج ترین روش ها در آزمایشگاه‌ های تشخیص پزشکی می باشد.

بر اساس این روش، سوبسترای گاما گلوتامیل 3 کربوکسی4  نیتروآنیلین در حضور GGT با گلیسیل گلایسین واکنش می‌دهد. محصول این واکنش گاما گلوتامیل گلیسیل گلایسیل به همراه 3 کربوکسی 4 نیتروآنیلین می باشد.

سطح GGT خون از طریق اندازه گیری سرعت تشکیل 3 کربوکسی 4 نیتروآنیلین محاسبه می‌شود.

عواملی باعث تداخل و ایجاد نتایج کاذب در انجام تست

  • عدم رعایت شرایط قبل از انجام آزمایش
  • عدم رعایت نحوه نمونه گیری صحیح

گزارش نتایج این تست

محدوده نرمال مرجع متناسب با روش انجام تست متفاوت می باشد. در آزمایشگاه تشخیص جهت اندازه گیری GGT نمونه خون از روش کینتیک استفاده می‌شود.

نتیجه آزمایش  GGT با روش کینتیک به صورت زیر گزارش می‌ شود:

  • Men: Up to55       Iu/ml 
  • Female: Up to38   Iu/ml  

سطح GGT برخلاف ALP در اطفال، خانم‌های باردار، هنگام بلوغ نوجوانان و بیماری‌های اسکلتی نرمال می باشد.

این آنزیم برخلاف AST در بیماری های اسکلت ماهیچه ای و MI افزایش نمی یابد.

وقتی که سطح GGT بهمراه ALP افزایش می‌یابد، ولی مقدار یکی از آنها بسیار بالاتر است، احتمالا کلستاز ناشی از مصرف دارو یا الکل وجود دارد.

مشاهده ارتباط با بیماری‌ های کبدی درافزایش سطحGGT

  • هپاتیت مزمن یا حاد
  • سیروز ناشی از انسداد مجاری یا ارثی
  • سرطان یا متاستاز کبد
  • کلستاز حین بارداری
  • بیماری کبدی مزمن در معتادان به مصرف الکل
  • عفونت مونونوکلئوز

مشاهده  ارتباط افزایش سطح GGT در ارتباط با سایر بیماری‌ها

  • پانکراتیت
  • سرطان پروستات
  • سرطان ریه وسینه
  • لوپوس اریتروماتوس سیستمیک
  •  بیماری ذخیره گلیکوژن
  • بیماری مزمن کلیوی
  • هایپرتیروئیدیسم
  • در هایپوتیروئیدیسم کاهش  GGT مشاهده می‌شود.

زمان مناسب انجام این آزمایش

وقتی سطح ALP بالا باشد، آزمایش GGT ممکن است تجویز می شود. آزمایش ALP ممکن است به تنهایی یا به عنوان قسمتی از پانل معمول کبد انجام شود تا آسیب کبد را غربالگری نماید، حتی اگر هیچ علایمی هم وجود نداشته باشد. آزمایش GGT می تواند هنگامی انجام شود که نتایج آزمایش ALP زیاد باشد ، اما آزمایش های دیگر که بخشی از پانل کبدی هستند (مانند AST و ALT) افزایش پیدا نکرده باشند.

GGT و علائم یا نشانه های بیماری کبدی

  • ضعف ، خستگی
  • از دست دادن اشتها
  • تهوع و استفراغ
  • تورم شکم و یا درد
  • زردی
  • ادرار تیره ، مدفوع روشن
  • خارش

افزایش سطح این آنزیم در موارد زیر دیده می‌شود:

  • هپاتیت ویروسی مزمن
  • بیماری‌های مجاری صفراوی
  • بیماری‌های قلبی-عروقی (افزایش خفیف)
  • مصرف مقادیر زیاد الکل
  • داروهای گوناگون، مانند باربیتورات ها و فنی توئین(داروی ضد تشنج)
  • مصرف داروهایی ضد التهاب غیر استروئیدی NSAID
  • نارسایی احتقانی قلب
  • سرطان

آمادگی بیمار
هشت ساعت ناشتا
علت درخواست تست

  1. این آزمایش معمولا در موارد زیر درخواست میگردد.
  2. تشخیص بیماریهای کبدی
  3. تعیین علت افزایش آنزیم آلکالن فسفاتاز
  4. افتراق بین بیماریهای کبدی و بیماریهای استخوانی
  5. تشخیص سوء مصرف الکل

تداخلات دارویی

  • فنی توئین
  • کاربامازپین
  • باربیتورات ها به عنوان فنوباربیتال
  • داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی (NSAID ها)
  • داروهای پایین آورنده چربی خون
  • آنتی بیوتیک
  • مسدود کننده های گیرنده هیستامین (مورد استفاده برای درمان بیش از حد تولید اسید معده)
  • عوامل ضد قارچ
  • ضد افسردگیها
  • هورمونهایی مانند تستوسترون

داروهای باعث کاهش سطح GGT

  • کلوفیبرات
  • قرصهای ضد بارداری