محیط کشت بلاد آگار از دو جزء اصلی تشکیل می شود، محیط پایه آگار و خون گوسفندی. خون گوسفندی به عنوان یک ماده مکمل مغذی برای تهیه محیط های بلاد آگار و شکلات آگار کاربرد دارد. بلاد آگار محیط مغذی عمومی می باشد که برای رشد ارگانیسم های معمولی و سخت رشد و افتراق باکتری ها براساس خصوصیات همولیتیک آن ها به کار میرود. این نوع محیط کشت برای جداسازی و شناسایی حساسیت ضد میکروبی استرپتوکوک ها مورد استفاده قرار می گیرد. خواص همولیز باکتری ها بر اساس بلاد آگار قابلیت اندازه گیری و بررسی است.
کیفیت و تازه بودن خون گوسفندی مورد استفاده، نقش تعیین کننده در جوابدهی و کارایی محیط کشت بلاد آگار دارد. گاها در برخی آزمایشگاه ها مشاهده می شود که پرسنل بجای خون گوسفندی از خون انسان(بصورت تازه از خود پرسنل یا کیسه خون تاریخ مصرف گذشته بانک خون انسانی) استفاده می کنند که استفاده از خون انسان بدین منظور ممنوع است.
پارس پیوند، مشاور شما در تامین مواد مصرفی آزمایشگاه
برای خرید خون گوسفندی با مشاوران ما در شرکت پارس پیوند تماس باشید.
راه های تماس با ما:
- شماره تلفن شرکت:5-40660490-021
- داخلی: 1053، 1055، 1056، 1058
- شماره های واتساپ: 09101701080, 09103146893, 09103147287, 09036641890
دایرکت اینستاگرام: @parspeyvand
چرا باید از خون گوسفندی در تهیه محیط کشت استفاده کرد؟
- شیوع ویروس HIV و انواع هپاتیت وسایر عفونتهای منتقله از راه خون در جوامع انسانی که می تواند به طور قابل توجهی خطر ابتلا پرسنل شاغل در آزمایشگاه را در حین تهیه محیط از خون انسانی به این عوامل افزایش دهد.
- نحوه رشد پاتوژنها و نوع واکنش همولیز آنها بر روی آگار خون دار جزء پروسه تشخیص این عوامل است. تفاوت در شکل و ترکیب مولکولی غشاء سلولی گلبولهای قرمز انسانی نسبت به گلبولهای قرمز گوسفندی باعث می شود برخی پاتوژنها در هنگام رشد بر روی خون انسانی نرخ رشد متفاوت و الگوی همولتیک کاذب نشان داده و این امر موجب تشخیص اشتباه عامل پاتوژنیک گردد.
- آزمایش کمپ(Camp test) کارآمدترین دستورالعمل برای ارزیابی قدرت همولتیک باکتریها و نحوه به نمایش درآمدن نوع همولیز برروی محیط کشت بلاد آگار می باشد و قابلیت های گلبولهای قرمز خون را در مواجهه با آنزیم های همولیزین معین می نماید. برای انجام این واکنش سویه ای از استافیلوکوک اورئوس با سویه ای از استرپتوکوکوس گروه B همزمان برروی آگار خون دار بصورت متقاطع کشت داده می شوند تا در ناحیه تقاطع هم افزایی همولیزین ها را شاهد باشیم. این تست بر دو اساس استوار است: فاکتور کمپ(همولیزین) که توسط استرپتوکوک گروه B ترشح می شود و اسفنگومیلیناز ترشح شده از استافیلوکوکوس اورئوس و محتوای اسفنگومیلینی گلبولهای قرمز.
در این واکنش هیدرولیز اسفنگومیلین غشای RBC توسط اسفنگومیلیناز را توسط فاکتور کمپ حساس به لیز شدن می نماید. این واکنش باعث می شود موقعی که استرپتوکوک گروه B در نزدیکی استافیلوکوک اورئوس رشد نماید، همولیز بصورت افزایش یافته رخ دهد. سلولهای قرمز گوسفندی با محتوای اسفنگومیلینی تا 51درصد بهترین نتایج را در واکنش کمپ ایجاد می نمایند. در حالی که سلولهای قرمز انسانی با فقط 26درصد محتوای اسفنگومیلینی، بطورکلی واکنش کمپ را نشان نمی دهند. به عبارتی تفاوت در محتوای اسفنگومیلینی غشاء گلبولهای قرمز انسانی و گوسفندی موجب تفاوت در نتایج تست کمپ می شود. فرآیند تشخیص کاملا به انحراف کشیده می شود.
مزایای استفاده از خون گوسفندی دفیبرینه:
- خون دفیبرینه گوسفند استریل برای پرسنل آزمایشگاه ایمن می باشد. همچنین باعث جلوگیری از خطرات استفاده از خون انسان میشود.
- احتمال وجود آنتی بادی ها یا آنتی بیوتیک ها در خون انسان، سبب مهار یا کاهش رشد باکتری ها خصوصا عوامل بیماری زا میگردد.
- این خون در شرایط استریل تهیه و دفیبرینه میشود. ماده ضدانعقاد به آن اضافه نمی شود. ضدانعقادها بر رشد باکتری ها اثر مهارکنندگی دارند، خصوصا سیترات که مهارکننده رشد کوکسی های گرم مثبت است.
- درصورت وجود دکستروز در خون انسان و استفاده آن در محیط کشت، باکتری آن را مصرف می کند. سپس تولید اسید می نماید. که موجب کاهش PH و درنتیحه مهار یا ضعیف شدن استرپتولیزین S در استرپتوکوک های پیوژن میشود. در این صورت همولیز بتا کاهش یافته و یا مهار میگردد.
- کاهش PH در جداسازی و شناسایی این و سایر باکتری های بیماری زا اختلال ایجاد میکند.
- انتروکوک ها روی بلاد آگار با خون گوسفند در 90 درصد موارد همولیز آلفا ایجاد میکنند. اما روی بلاد آگار با خون انسان در اغلب موارد همولیز بتا میدهند که با گروه بندی انتروکوک ها مطابقت ندارند . همچنین موجب اشتباه در بررسی اولیه میشود.
- رشد و همولیز باکتری که جزو فلور نرمال گلو میباشد، روی بلادآگار با خون گوسفند مهار میشود. این باکتری در بررسی اولیه با استرپتوکوک پیوژن اشتباه نخواهد شد.
- گزارش استرپتوکوک های گروه B در زنان باردار و در سنین بارداری اهمیت دارد. آزمون CAMP مثبت برای تشخیص استرپتوکوک های آگالاکتیه (گروه B) روی بلادآگار خون گوسفند به علت میزان زیاد اسفنگومیلین در غشاء گلبول قرمز گوسفند مشخص است.
استفاده از خون تاریخ مصرف گذشته بانک خون انسانی برای ساخت آگار خون دار مشکل را بازهم بیشتر می کند، چون همانگونه که می دانیم سلولهای قرمز خون در حین نگهداری طولانی مدت دچار تغییرات بیوشیمیایی و مورفولوژیکی بسیاری می شوند. این آسیبها وتغییرات شامل تخریب اکسیداتیو لیپیدها و پروتئین های غشاء، کاهش PH، تخلیه محتوای ATP، از دست دادن 2و3 دی فسفوگلیسرات و افزایش سطح خارج سلولی یون پتاسیم در اثر عملکرد ناصحیح پمپ ATPase سدیم پتاسیم، می باشند. با طولانی شدن مدت نگهداری این تغییرات ساختاری و بیوشیمیایی تجمع می یابند. در پایان تاریخ مصرف (عمدتا 45 روز) حدود 80درصد سلولهای قرمز بصورت کنگره دار درآمده که اکتینوسیت نامیده میشوند که مشخصا از سلولهای تازه و طبیعی قرمز فرق دارند.
اکتینوسیت ها گویای این مطلب هستند که غشاء RBC به شدت دچار بدشکلی شده است و به اصطلاح توپولوژی و شکل فضایی ساختارهای مولکولی گلبول قرمز که تحت تاثیر همولیزین ها قرار می گیرند جابجا و متفاوت می شوند. این تغییرات مورفولوژیکی و اختلال عملکرد طبیعی که در مورد خونهای تاریخ مصرف گذشته مشاهده می شود، احتمالا عامل تفاوتهای مشاهده شده در رشد و واکنش های همولیتیک باکتریهای کشت داده شده برروی محیط کشت بلاد آگار تهیه شده از خون انسانی تاریخ مصرف گذشته می باشد.
به منظور بهبود ایمنی در آزمایشگاه و افزایش صحت عملکرد در پروسه تشخیص، استفاده از خون گوسفندی در تهیه محیط کشت بلاد آگار الزامی است. و بکارگیری خون انسانی یا خون تاریخ مصرف گذشته بانک خون، اکیدا ممنوع می باشد.