سانتریفیوژ و اصول نگهداری از آن | کنترل کیفی

نگهداری و کنترل کیفی سانتریفوژ

سرعت سانتریفوژ:

ابزار سنجش سرعت سانتریفوژ، تاکومتر است. سرعت سانتریفوژ باید حداقل هر سه ماه یک بار بررسی شده و میزان سرعت اندازه گیری شده نباید بیش از 5% با سرعت مورد انتظار (سرعت انتخابی هنگام کار با سانتریفوژ) متفاوت باشد.

برای بررسی سرعت سانتریفوژ باتاکومتر مراحل زیر انجام می‌شود:

• قفل سانتریفوژ را در حالتی قرار دهید که در حال بازبودن در چرخش انجام شود.
• کاغذ مخصوص همراه تاکومتر را نزدیک مرکز محور سانتریفوژ (نه در روی مرکز محور) بچسبانید. این کار باعث می‌شود در هر بار چرخش، نور یک بار از کاغذ مخصوص به تاکومتر بازتابیده شود.
• سانتریفوژ را با دور مورد نظر تنظیم نموده و روشن کنید.
• تاکومتر را در فاصله مناسب نسبت به کاغذ نشاندار نگهداشته و آنرا روشن کنید.
• هنگامی که عدد نمایش داده شده روی تاکومتر ثابت ماند. آن را یادداشت نموده با سرعت انتخاب شده اولیه مقایسه نمائید.

زمان سنج سانتریفوژ

• بهتر است زمان سنج بصورت هفتگی در مقابل زمان سنج کالیبره مورد بررسی قرار گیرد. برای این امر زمان سنج را در زمانهای مختلف تنظیم و با کرونومتر مقایسه کنید. اعداد حاصله نباید بیش از 10% با زمان مورد انتظار متفاوت باشد.

کنترل دما

برخی سانتریفوژها هنگام کار ایجاد حرارت زیاد در محفظه داخل سانتریفوژ می‌نمایند و این دما می‌تواند بر کیفیت نمونه و غلظت کمیت‌های آن تاثیرگذار باشد لذا هنگامی که اندازه گیری کمیتی موردنظر است که به دما حساس می‌باشد، بهتر است از سانتریفوژ یخچال دار استفاده شود. برای کنترل دما، می‌توان در لوله آزمایش، آب مقطر ریخته و دمای آن را تعیین نمود. سپس لوله در سانتریفوژ قرار گرفته و دستگاه با دور مشخص روشن می‌شود. پس از مدت مقرر، دمای آب داخل لوله مجددا اندازه‌گیری می‌شود. دمای سانتریفوژهای یخچال دار ثابت می‌باشد هر ماه بررسی شده و میزان دمای اندازه گیری شده نباید بیش از دو درجه سانتی گراد با دمای مورد انتظار متفاوت باشد.

باز کردن بسته بندی، قرار دادن وسیله در محل مخصوص خودش، نصب آن و شرایط الکتریکی

اگر وسایل مورد نظر موجود است، از دستورالعمل سازنده استفاده کرده، بسته بندی و هرچیزی که برای ثابت ماندن آن، در طی حمل و نقل استفاده شده را باز کرده و بردارید.

چک کنید که ولتاز وسایل و تجهیزات با ولتاژ منبع تغذیه محل مورد نظر یکسان و برابر باشد و توان و قدرت فیوز نیز صحیح و مناسب آن باشد. یک فیوز صحیح و مناسب باید وسیله مورد نظر را از خسارت الکتریک صاد، محافظت نماید.

دستگاه های سانتریفوژی که روی کف زمین قرار داده می شوند و همچنین آنهایی که روی یک میز کار قرار می گیرند، را باید روی سطحی محکم و سفت و به دور از ترازوهای آزمایشگاهی گذاشت.

سانتریفوژهایی که روی میز کار قرار می گیرند را باید حداقل به فاصله ۲۰ سانتی متر دور از لبه میز گذاشت، اگر نمونه مورد نظر در طی دوران و چرخش بشکند، نیروهای خارج از تعادل قابل توجهی تولید شده و ممکن است سانتریفوژ بطورغیر قابل انتظاری در جای خود ثابت نمانده و حرکت کند.

اصول نگهداری از سانتریفیوژ

– برای جلوگیری از حرکت و جابجایی دستگاه سانتریفوژ، آن را باید روی سطح کاملا افقی و تراز قرار داد. اگر سانتریفوژ در حالت تعادل نباشد، در عملکرد آن اختلال بوجود می آید.

– هنگام کار با سانتریفیوژ در تمامی اوقات باید بار و وزن سانتریفوژ در حالت تعادل باشد. بنابراین لوله ها باید به طور قرینه و با وزن یکسان قرار گیرند. اگر لوله های نمونه به تعداد کافی برای برقرار ی تعادل نبود، لوله ای که دارای حجم معین و مناسبی از آب است را هنگامی که تعدادی از نمونه ها را سانتریفوژ میکنید، به آن اضافه نمائید.

ایجاد تعادل نهایی را باید بواسطه قرار دادن بارهای جفت روی دو صفحه حساس با تعادل معقول و مناسب انجام داد و بواسطه افزودن آب از یک بطری یا پیپت آن را دارای تعادل نمود.

– برای نمونه های های بیولوژیکی باید در طی سانتریفوژ از درپوش استفاده کرد. اگر در طی سانتریفوژ صدای غیر معمولی از آن شنیده می شود. باید آن را فورا متوقف کرد چراکه این صدای غیرنرمال نشان دهنده ی این است که تعادل آن به درستی ایجاد نشده است.

– پس از هرگونه ریخت و پاش و بهم ریختگی نمونه، همواره سانتریفیوژ را کاملا تمیز کنید و آن را بهمراه سانتریفوژ فورا با الکل ۷۰ درصد (۷۰۰ میلی لیتر /لیتر) پاک و ضدعفونی نمائید.

– در صورت لزوم، برس های برقی سانتریفیوژ را تعویض نمائید.

– چک کنید که قطعات فرسوده و زنگ زده نباشد و در صورت نیاز قطعات فرسوده را عوض کنید.

– هیچ گاه دستگاه سانتریفوژ را با وجود باز بودن درپوش آن به کار نیندازید.

– از سانتریفوژ در سرعت های بالاتر از ظرفیت دستگاه، استفاده نکنید.

خطرات / ایمنی

از آنجایی که دستگاههای سانتریفوژ همواره جهت آماده کردن و تهیه نمونه های خون و ادرار مورد استفاده قرار می گیرد، لذا توصیه می شود که محفظه داخل سانتریفوژ، سطل ها و حلقه های سر محور را پیش از این هرگونه سرویس دهی انجام گیرد و از آنها استفاده شود، تمیز و ضدعفونی نمائید.

ابزارها

– یک جعبه ابزار معمول و عمومی مناسب و راضی کننده است.

– لوازم اضافی و یدکی

– خازن مسدود کننده (صافی تداخل و پارازیت)

– جاروبک و جمع کننده زغالی

– پایه های لاستیکی (با مدل های رومیزی)

– بالشتک های لاستیکی برای سانتریفوژهای مقدماتی و تدارکی)

– واشر مسدود کننده (برای سانتریفوژهای هماتوکریت)

حفظ و نگهداری

١- قفل درپوش را چک کنید.

۲- حلقه های سر محور و سطل ها را جهت سالم بودن فلزشان مورد بررسی قرار دهید.

٣- لولاها، دگمه های تنظیم، پایه های لاستیکی را چک کنید.

۴- وزن سطل ها را چک کرده و آنها را در نگهدارنده هایشان عوض کنید.  بالشتک های لاستیکی موجود در سطل ها ممکن است گم شوند یا برای تمیز کردن و جابجایی بیرون آورده شوند که در این صورت بارهای غیر یکسان بوجود می آید. حتی تفاوت های کم در وزن نیز می تواند سبب فرسایش سریع و پوسیدگی یاتاقان های موتور شود.

سرویس

١- به وارسی ترمزها جهت عملکرد مناسب دستگاه بپردازید.

۲- قفل درپوش را تنظیم و وارسی کنید تا مطمئن شوید که عملکرد مناسب مسدود کنندگی الکتریکی برقرار است.

٣- چک کنید که اتصالات ضعیف و غیرمحکم نباشد.

۴- جارویک ها و جمع کننده های ذغالی را جهت پوسیدگی یا نبود کشش فنر چک و وارسی کنید. ۵- زمان سنج (تایمر) را چک کنید تا تنظیم باشد).

۶- به یاتاقان های موتور دستگاه، گریس بزنید.