آزمایش ادرار یک آزمایش بسیار رایج است که با جمع آوری نمونه ادرار از بیمار در ظرف نمونه انجام می شود. معمولاً فقط مقادیر کمی ادرار (30-60 میلی لیتر) ممکن است برای آزمایش مورد نیاز باشد. آنالیز ادرار به اختصار UA نامیده می شود.

UA به طور کلی به راحتی در دسترس و نسبتا ارزان است. همچنین یک آزمایش ساده است و می تواند اطلاعات مفید زیادی در مورد بیماری های مختلف ارائه دهد.

ادرار را می توان با ظاهر فیزیکی آن (رنگ، تیرگی، بو، شفافیت) ارزیابی کرد که به آن تجزیه و تحلیل ماکروسکوپی نیز گفته می شود. همچنین می توان آن را بر اساس خواص شیمیایی و مولکولی آن، از جمله ارزیابی میکروسکوپی، تجزیه و تحلیل کرد.

پارس پیوند، مشاور شما در تامین مواد مصرفی آزمایشگاه

برای خرید انواع نوارهای ادرای با مشاوران ما در شرکت پارس پیوند در تماس باشید.

راه های تماس با ما:

• شماره تلفن شرکت:021-40660490-5
• داخلی: 1053، 1055، 1056، 1058
• شماره های واتساپ: 09101701080, 09103146893, 09103147287, 09036641890

دایرکت اینستاگرام: @parspeyvand

آزمایش ادرار به دلایل مختلفی از جمله موارد زیر توسط پزشکان تجویز می شود:

• ارزیابی معمول پزشکی: غربالگری عمومی سالانه، ارزیابی قبل از عمل جراحی، بستری شدن در بیمارستان، غربالگری بیماری کلیوی، دیابت، فشار خون بالا، بیماری کبد و غیره.
• ارزیابی علائم خاص: درد شکم، ادرار دردناک، درد پهلو، تب، خون در ادرار (هماچوری) یا سایر علائم ادراری.
• تشخیص بیماری ها: عفونت های دستگاه ادراری، سنگ کلیه، دیابت کنترل نشده (قند خون بالا)، نارسایی کلیه، تجزیه عضلات (رابدومیولیز)، پروتئین موجود در ادرار (پروتئینوری)، غربالگری دارویی و التهاب کلیه (گلومرولونفریت).
• نظارت بر پیشرفت بیماری و پاسخ به درمان: بیماری کلیوی مرتبط با دیابت، نارسایی کلیه، بیماری کلیوی مرتبط با لوپوس، بیماری کلیوی مرتبط با فشار خون، عفونت کلیه، پروتئینوری و هماچوری
• تست بارداری

نتایج آزمایش ادرار چه چیزی را می تواند نشان دهد؟

آزمایش ادرار می تواند شواهدی از بیماری ها را نشان دهد، بنابراین، آزمایش ادرار معمولاً بخشی از غربالگری سلامت معمول است.

آزمایش ادرار معمولاً برای تشخیص عفونت مجاری ادراری یا کلیه، ارزیابی علل نارسایی کلیه، غربالگری پیشرفت برخی بیماری‌های مزمن مانند دیابت شیرین و فشار خون بالا استفاده می‌شود.

همچنین ممکن است در ترکیب با سایر آزمایشات برای تشخیص برخی بیماری ها استفاده شود. آزمایش‌های اضافی و ارزیابی بالینی اغلب برای بررسی بیشتر یافته‌های آزمایش ادرار و در نهایت تشخیص علل یا ویژگی‌های خاص مشکلات زمینه‌ای مورد نیاز است. به عنوان مثال، عفونت ادرار به طور کلی بر اساس نتایج آزمایش ادرار تشخیص داده می شود. با این حال، کشت ادرار اغلب به عنوان یک آزمایش پیگیری برای تأیید تشخیص و شناسایی باکتری هایی که ممکن است باعث عفونت شوند، تجویز می شود.

چه پارامترهایی در آزمایش ادرار بررسی می شود؟

آزمایش ادرار با جمع آوری نمونه ادرار از بیمار انجام می شود. نمونه مطلوب معمولاً نمونه ادرار اوایل صبح است زیرا اغلب غلیظ ترین ادرار تولید شده در روز است. به طور معمول، قبل از جمع‌آوری نمونه ادرار نیازی به ناشتایی نیست و می‌توان داروهای معمول را قبل از آزمایش مصرف کرد، مگر اینکه دستور دیگری توسط پزشک داده شود.

روش های جمع آوری برای بیمار زن و مرد کمی متفاوت است.

برای خانم‌ها، از بیمار خواسته می‌شود که اطراف مجرای ادرار را با دستمال پاک‌کننده مخصوص از جلو به عقب (به سمت مقعد) تمیز کند.

برای مردان، نوک آلت تناسلی ممکن است قبل از جمع آوری با یک پد پاک کننده پاک شود.

سپس در حالی که بیمار در حال ادرار کردن است، ادرار در یک ظرف نمونه گیری ادرار تمیز جمع آوری می شود. بهتر است از جمع آوری جریان اولیه ادرار خودداری شود. پس از اینکه قسمت اولیه ادرار در توالت ریخته شد، سپس ادرار در ظرف ادرار موجود جمع آوری می شود. هنگامی که حدود 30 میلی لیتر تا 60 میلی لیتر برای آزمایش در ظرف جمع آوری شد، باقی مانده ادرار ممکن است دوباره در توالت تخلیه شود. به این حالت جمع‌آوری ادرار تمیز میان جریان می‌گویند.

نمونه ادرار جمع آوری شده باید برای تجزیه و تحلیل به آزمایشگاه برده شود، معمولاً ظرف یک ساعت پس از جمع آوری. اگر حمل و نقل به آزمایشگاه بیش از یک ساعت طول بکشد، نمونه باید در یخچال نگهداری شود.

در برخی از بیمارانی که قادر به تخلیه ارادی ادرار نیستند یا کسانی که قادر به پیروی از دستورالعمل ها نیستند ممکن است از روش های دیگری استفاده شود، مانند قرار دادن کاتتر از طریق دهانه بیرونی به مثانه برای جمع آوری مستقیم نمونه از مثانه.

آزمایش ماکروسکوپیک ادرار چیست؟

آنالیز ادرار ماکروسکوپی مشاهده مستقیم ادرار با توجه به مقدار، رنگ، شفافیت یا کدر بودن آن و غیره است.

ادرار معمولی معمولاً زرد روشن و شفاف بدون هیچ کدورتی است. ناهنجاری های آشکار در رنگ، شفافیت و کدر بودن ممکن است احتمال وجود آن را نشان دهد

عفونت ادرار را کدر و کم آبی رنگ ادرار را تیره می کند. بیماری کبد و افزایش بیلی روبین، ادرار را به رنگ چای یا کولا رنگ می کند و وجود خون در ادرار یا هماچوری ممکن است نشان دهنده عفونت دستگاه ادراری، سنگ، تومور یا جراحات باشد و همچنین بیماری تجزیه عضلات، ادرار نارنجی یا چایی رنگ ایجاد می کند.

برخی از داروها نیز ممکن است رنگ ادرار را تغییر دهند مثل فنازوپریدین. ادرار بسیار کف آلود ممکن است نشان دهنده مقادیر زیادی پروتئین در ادرار باشد (پروتئینوری).

نوار آزمایش ادرار چه مواردی را بررسی می کند؟

نوار تست ادرار یک نوار پلاستیکی باریک است که چندین مربع با رنگ های مختلف به آن متصل شده است. هر مربع کوچک نشان دهنده یک جزء از آزمایش مورد استفاده برای تفسیر آزمایش ادرار است. کل نوار آزمایش در نمونه ادرار غوطه ور می شود و تغییرات رنگ در هر مربع مشخص می شود. تغییر رنگ پس از چند ثانیه تا چند دقیقه از فرو بردن نوار صورت می گیرد. اگر خیلی زود یا خیلی طولانی پس از غوطه ور شدن نوار آزمایش ادرار خوانده شود، ممکن است نتایج دقیق نباشد.

هر تغییر رنگ در یک مربع خاص ممکن است نشان دهنده ناهنجاری های خاص در نمونه ادرار ناشی از یک واکنش شیمیایی خاص باشد. مرجع تغییر رنگ بر روی ظرف پلاستیکی نوارهای آزمایش ادرار درج شده است. این کار با قرار دادن نوار در کنار ظرف و مقایسه تغییرات رنگ آن با مرجع ارائه شده، تفسیر آسان و سریع نتایج آزمایش ادرار را فراهم می کند.

مربع های روی نوار نشان دهنده اجزای زیر در ادرار هستند:

• وزن مخصوص (غلظت ادرار)
• اسیدیته ادرار (سطح pH)
• پروتئین در ادرار (پروتئینوری)، عمدتا آلبومین
• گلوکز (قند) در ادرار (گلیکوزوری)
• کتون در ادرار (کتونوری)، محصولات متابولیسم چربی
• هموگلوبین/خون در ادرار (هماچوری)
• لکوسیت استراز (نشان دهنده گلبول های سفید در ادرار)
• نیتریت (معنای وجود باکتری در ادرار)
• بیلی روبین (بیماری احتمالی کبد یا تجزیه گلبول های قرمز خون)
• اوروبیلینوژن (بیماری احتمالی کبد یا داروی اتودولاک [لودین])
• سلول های اپیتلیال سنگفرشی
• Cast
• کریستال
• باکتری
• مخمر

وجود یا عدم وجود هر یک از این تغییرات رنگ بر روی نوار اطلاعات مهمی را برای تصمیم گیری های بالینی فراهم می کند.

پس از غوطه ور شدن کامل و مختصر نوار تست در ادرار، بررسی در عرض چند دقیقه انجام می شود. هر یک از مربع های روی نوار دارای زمانی است که برای تفسیر آن توصیه می شود مربع‌ها به ترتیب مشابهی روی جعبه قرار می‌گیرند، از مربع‌هایی که فقط به 30 ثانیه زمان برای خواندن نیاز دارند (گلوکز) تا مربع‌هایی که برای خوانش به دو دقیقه زمان نیاز دارند(لکوسیت ها).