نقد و بررسی
کورتیزول یک گلوکوکورتیکواستروئید قشر آدرنال است و بر متابولیسم پروتئین ها،کربوهیدراتها و لیپید ها تاثیر می گذارد.کورتیزول،تحریک کننده ی گلوکونئوژنز کبد است،اثر انسولین را مهار میکند و میزان مصرف گلوکز توسط سلولها را کاهش میدهد. سطح کورتیزول توسط هورمون آدرنوکورتیکوتروپیک (ACTH) تنظیم می شود که توسط غده هیپوفیز در پاسخ به هورمون آزاد کننده کورتیکوتروپین (CRH) سنتز می شود. CRH به صورت چرخه‌ای توسط هیپوتالاموس آزاد می‌شود که منجر به پیک‌های روزانه (6 صبح تا 8 صبح) و کاهش (11 صبح) در سطوح ACTH و کورتیزول پلاسما می‌شود. در افراد سالم،ترشح کورتیزول از یک چرخه روزانه پیروی میکند که در اوایل صبح(8-6 صبح) بیشترین و در عصر(6-4 بعد از ظهر)کمترین مقدار خود را دارد.این تغییرات در بیماران مبتلا به سندروم کوشینگ و در افراد تحت استرس از بین میرود.
تست کورتیزول عملکرد هورمون های آدرنال را ارزیابی می کند.تست های سرکوب کورتیزول به وسیله دگزامتازون،سندروم کوشینگ را بررسی میکند و افراد افسرده را که احتمالا به دارو های ضد افسردگی یا الکتروشوک درمانی پاسخ میدهند،شناسایی می کند. تست سرکوب کورتیزول براساس این واقعیت است که تولیدACTH در افراد سالم پس از دوز کم دگزامتارون سرکوب می شود اما در افراد مبتلا به سندروم کوشینگ این اتفاق نمی افتد.80 تا 90 درصد کورتیزول در خون توسط گلوبولین متصل به کورتیکواستروئید، 5تا7 درصد به آلبومین متصل می شود و مابقی بدون پیوند حمل می شوند.
هیپرکورتیزولیسم غیرمعمول است، اما علائم و نشانه‌های آن شایع هستند (مانند چاقی، فشار خون بالا، افزایش غلظت گلوکز خون). شایع ترین علت افزایش سطح کورتیزول پلاسما در زنان، غلظت بالای استروژن در گردش خون است (به عنوان مثال، استروژن درمانی، بارداری) که منجر به افزایش غلظت گلوبولین متصل به کورتیزول می شود.
در نارسایی اولیه آدرنال، سطح هورمون ACTHافزایش یافته و سطح کورتیزول کاهش می یابد. در نارسایی ثانویه آدرنال، هر دو سطح ACTH و کورتیزول کاهش می یابد.
علائم سطح کورتیزول پایین
- خستگی ۲۴ ساعته و ضعف عضلات بدن
- کاهش اشتها که موجب کاهش وزن شدید می شود
- درد نواحی مختلف شکم در مدت طولانی
علائم سطح کورتیزول بالا
- افزایش وزن و چربی در قسمت های گردن و میان شانه ها
- کبودی قسمت های مختلف بدن بدون برخورد به جایی
- ضعف عضلات دست و پاها