آزمایش فریتین چیست؟
آزمایش فریتین نوعی آزمایش خون است که سطح فریتین – پروتئینی که آهن را در سلول ها ذخیره می کند – اندازه گیری می کند.
بدن برای ساخت گلبول های قرمز سالم به آهن نیاز دارد. گلبول‌های قرمز خون، اکسیژن را از ریه‌ها به بقیه بدن می‌رسانند. آهن همچنین برای سلامت عضلات، مغز استخوان و عملکرد اندام ها مهم است. بدن آهن اضافی را در فریتین، برای استفاده بعدی ذخیره می کند، که معمولاً در کبد و سلول های سیستم ایمنی متمرکز می شود.
هنگامی که بدن از آهن استفاده می کند، سلول ها مقدار کمی فریتین را وارد جریان خون می کنند. به همین دلیل، سطح فریتین میزان آهن ذخیره شده در بدن را منعکس می کند.
هدف از آزمایش فریتین تعیین این است که آیا بدن مقدار مناسبی ذخیره آهن دارد یا خیر.
برای اهداف تشخیصی، پزشک ممکن است اگر مشکوک به غیر طبیعی بودن سطح آهن باشد، آزمایش فریتین را تجویز کند. آهن بسیار کم یا زیاد در خون می تواند منجر به مشکلاتی شود و علائمی را ایجاد می کند.
همچنین اگر سندرم پای بیقرار یا مشکلات کبدی دارید یا پس از آزمایش شمارش کامل خون (CBC) نشان داد که سطح هموگلوبین یا هماتوکریت شما پایین است، ممکن است به آزمایش فریتین نیاز داشته باشید.
پارس پیوند، مشاور شما در تامین مواد مصرفی آزمایشگاه
برای خرید کیت های فریتین دیازیست در جشنواره فروش پارس پیوند با مشاوران ما در تماس باشید.
راه های تماس با ما:
- شماره تلفن شرکت:021-40660490-5
- داخلی: 1053، 1055، 1056، 1058
- شماره های واتساپ: 09101701080, 09103146893, 09103147287, 09036641890
- دایرکت اینستاگرام: @parspeyvand
وجود آهن برای عملکرد گلبول‌های قرمز ضروری است، اما سطح بالای آن نیز می‌تواند باعث بروز آسیب شود. فریتین به طور کلی می‌تواند سطح آهن را در حد مطلوبی نگه دارد. زمانی که فرد از سلامتی کافی برخوردار است، روده‌ها از جذب اضافی این ماده معدنی از مواد غذایی خودداری خواهند کرد. اما اگر اختلالی در این زمینه رخ دهد، بدن آهن اضافی را دفع نکرده و آن در سایر بافت‌های دیگر ذخیره میکند. کبد، قلب و پانکراس از جمله اندام‌هایی هستند که آهن بیش از اندام‌های دیگر در آنها تجمع پیدا خواهند کرد. منظور از «هموکروماتوز» وجود مقدار زیاد آهن در بدن است. این بیماری انواع مختلفی دارد که از رایجترین آنها می‌توان به هموکروماتوز ارثی یا اولیه اشاره کرد
پزشکان از آزمایش فریتین به عنوان یک ابزار غربالگری همراه با سایر آزمایشات خون برای بررسی سطوح پایین آهن قبل از بروز علائم استفاده می کنند. این معمولا فقط برای افرادی است که در معرض خطر بالای کمبود آهن هستند، از جمله:
- افرادی که کمبود وزن دارند.
- افرادی که خونریزی شدید قاعدگی را تجربه می‌کنند
- افرادی که باردار هستند.
- افرادی که با جذب غذا مشکل دارند، مانند افرادی که مبتلا به بیماری التهابی روده هستند یا برخی از روش های جراحی گوارشی (GI) را انجام داده اند.
علائم سطوح پایین فریتین و آهن چیست؟
علائم سطوح پایین فریتین و آهن در بدن (کم خونی فقر آهن) عبارتند از:
- پوست کم رنگ تر از حد معمول.
- خستگی.
- ضعف
- سرگیجه.
- تنگی نفس
- ضربان قلب سریع (تاکی کاردی).
علائم سطوح بالای فریتین و آهن چیست؟
علائم فریتین و آهن زیاد (هموکروماتوز یا اضافه بار آهن) عبارتند از:
- مفاصل دردناک
- مشکلات قلبی
- کاهش وزن بی دلیل
- درد شکم.
- ریزش موهای بدن.
- فقدان میل جنسی.
- خستگی یا از دست دادن انرژی.
چرا به آزمایش خون فریتین نیاز داریم؟
زمانی که پزشک مشکوک است که آهن در بدن شما بسیار کم یا زیاد است این تست را درخواست می دهد. همچنین اگر به دلیل کمبود وزن یا بارداری یا پریودهای سنگین، رژیم غذایی نامناسب یا مشکلاتی در جذب غذا در معرض خطر سطح آهن پایین هستید، ممکن است آزمایش فریتین انجام دهید.
این آزمایش می تواند به یافتن یا رد شرایطی از جمله موارد زیر کمک کند:
کم خونی فقر آهن. برای ساخت گلبول های قرمز سالم که اکسیژن را در بدن حمل می کنند، به آهن نیاز دارید. وقتی آهن کافی نداشته باشید، به اندازه کافی از آن سلول ها تولید نمی کنید. شایع ترین علت فقر آهن در بزرگسالان از دست دادن خون مزمن است.
هموکروماتوز یا اضافه بار آهن. این زمانی است که شما آهن زیادی در بدن خود دارید زیرا بیش از حد از غذاهایی که می خورید جذب می کنید. این یک بیماری ژنتیکی است.
بیماری کبد. بیشتر فریتین در بدن شما در کبد ذخیره می شود. فریتین بالا می تواند نشان دهنده مشکل کبد باشد.
بیماری استیل بزرگسالان. این شکل نادر آرتریت باعث درد مفاصل، تب و بثورات می شود. افراد مبتلا به این بیماری سطح فریتین بسیار بالایی دارند.
تفسیر آزمایش فریتین چیست؟
نتیجه آزمایش فریتین با واحد نانوگرم در هر میلی‌لیتر محاسبه می‌شود. میزان آن به جنسیت و سن ارتباط دارد. مقادیر نرمال فریتین براساس این دو فاکتور به شرح زیر است:
- زنان بالغ: ۱۱-۳۰۷ ng/dl
- مردان بالغ: ۲۴-۳۳۶ ng/dl
- کودکان از ۶ ماه تا ۱۵ سال : ۷۰-۱۴۲ ng/dl
- کودکان بین ۲ تا ۵ ماه: ۵۰-۲۰۰ ng/dl
- کودکان کمتر از یک ماه: ۲۰۰-۶۰۰ ng/dl
- نوزادان: ۲۵-۲۰۰ ng/dl
همچنین در کنار این تست، آزمایشات دیگر مانند هماتوکریت نیز تجویز می‌شود که برای تشخیص غلظت خون در آزمایش یا آنمی کاربرد دارد.
فریتین، پروتئین موجود در خون بوده که حاوی آهن است. اگر سطح فریتین از میزان طبیعی پایین‌تر باشد، یعنی فرد با کاهش ذخایر آهن مواجه است. این امر می‌تواند منجر به کم خونی شود.
اگر مقدار فریتین بیش از حد نرمال باشد، بروز بیماری‌های کبدی، تیروئید پرکار، آرتریت روماتوئید یا هرگونه بیماری التهابی دیگر دور از انتظار نیست. علاوه بر این، برخی از انواع سرطان نیز می‌توانند زمینه را برای افزایش بیش از حد این ماده فراهم کنند.
علت بالا بودن فریتین در آزمایش خون چیست؟
بالا بودن فریتین می‌تواند نشانگر چند اختلال یا نقص در عملکرد بدن باشد. یکی از این اختلالات «هموکروماتوز» است که بدن شما بیش‌ازحد نیاز آهن جذب کرده است. این عارضه یک نقص ژنتیکی است که سلول‌های روده را تحت تأثیر قرار می‌دهد. دیگر بیماری‌ها به شکل زیر است:
- آرتریت روماتوئید
- پرکاری تیروئید
- بیماری دیابت نوع 2
- لوسمی
- لنفوم هوچکین
- انتقال خون مکرر
- بیماری‌های کبدی نظیر هپاتیت مزمن نوع C و سرطان اولیه کبد
- سندرم پای بیقرار
- مسمومیت آهن
- آنمی یا کم خونی همولیتیک؛ نوعی کم خونی است که در آن گلبول‌های قرمز تخریب می‌شوند
- بیماری التهابی؛ از جمله این بیماری‌ها می‌توان به روماتیسم مفصلی اشاره کرد. این التهاب می‌تواند به صورت حاد یا مزمن رخ دهد
- سرطان‌های پیشرفته
- بیماری‌های کلاژن عروقی؛ این بیماری‌ها، بر روی بافت‌های همبند تاثیر می‌گذارند. از انواع آنها می‌توان به لوپوس اشاره کرد.
فریتین یکی از پروتئین‌های فاز حاد است. بدین معنی که در هنگام التهاب مقدار آن به‌سرعت بالا می‌رود. به همین دلیل است که مقادیر این پروتئین در بیماران کبدی و یا سرطانی بالا است. در هنگام آسیب‌دیدگی کبد، سلول‌های آسیب‌دیده، فریتین ذخیره‌شده را به داخل جریان خون آزاد می‌کنند. اما شایع‌ترین دلیل بالا بودن فریتین چاقی و التهاب است. افرادی که به‌صورت روزانه مشروبات الکلی مصرف می‌کنند نیز در معرض بیماری‌های کبدی و افزایش فریتین هستند.