نقد و بررسی

محیط کشت خون

یکی از مهم ترین وظایف آزمایشگاه میکروب شناسی کشت خون است که هدف آن جداسازی میکروارگانیسم های ایجاد کننده عفونت خون ( septicemia ) می باشد. به دلیل تنوع باکتری هایی که از خون جدا می شوند به محیط های کشت مختلفی نیاز است تا امکان رشد باکتری ها را افزایش دهند. محیط های کشت خون پایه حاوی یک ماده ضد انعقاد و نوترینت براث  می باشند.

این محیط کشت جهت شناسایی ارگانیسم های ایجاد کننده ی عفونت خون (سپتی سمی) استفاده می شود. در آزمایشگاه میکروب شناسی از کشت خون برای جداسازی باکتری یا قارچ از خون کامل (تست B/C) استفاده می شود. همچنین این آزمایش برای افتراق باکتریمی موقت از دائم به کار می رود.

باکتری های عامل سپتی سمی متنوع هستند و برای شناسایی آنها از محیط ها مختلفی استفاده میشود. محیط های کشت خون پایه حاوی نوترینت براث و یک ماده ضد انعقاد می باشند.

شرکت پارس پیوند فعال در زمینه فروش مواد شیمیایی صنعتی و آزمایشگاهی، آماده ارائه خدمات در حوزه فروش محیط کشت خون بزرگسال با کیفیت عالی، قیمت مناسب و در مقادیر دلخواه به مشتریان می باشد.

در صورت داشتن علائم زیر ممکن است پزشک آزمایش کشت خون را تجویز کند:

  • تب یا لرز
  • خستگی
  • دفع ادرار کمتر از حد معمول
  • حالت تهوع
  • گیجی
  • ضربان قلب یا تنفس سریعتر

در صورت عفونت شدید تر ممکن است بیمار علائم زیر را داشته باشد:

  • التهاب در نواحی مختلف بدن
  • لخته های خون کوچک در رگ های خونی
  • افت شدید فشار خون
  • نارسایی ارگان ها

بعد از فرآیند خونگیری نمونه خون فرد بیمار را با ماده خاصی به نام کشت مخلوط می کنند. اگر باکتری ها و مخمرها از قبل در خون فرد باشد، به رشد آنها کمک می کنند.

ممکن است بتوانید در عرض 24 الی 48 ساعت پس از آزمایش خون خود، نتایج اولیه را از آزمایشگاه دریافت کنید تا بدانید چه نوع مخمری یا باکتری باعث عفونت می گردد.

نتایج آزمایش کشت خون چه معنی می دهد؟

جواب آزمایش کشت خون اگر مثبت باشد به این معنا است که باکتری یا مخمر در خون فرد وجود دارد و اگر منفی باشد یعنی هیچ باکتری در کشت خون فرد وجود ندارد.

اگر دو یا چند مورد از کشت خون فرد برای نوعی باکتری یا قارچ مثبت باشد، احتمالا این نوع باکتری یا مخمری باعث عفونت شما شده است. عفونت خون مسئله ای جدی است به درمان فوری نیاز خواهید داشت.

برای جلوگیری از انعقاد خون گرفته شده از مواد ضد انعقاد مختلفی استفاده می شود. زیرا ممکن است باکتری های مورد نظر در میان لخته های خون به دام بیافتند و قابل شناسایی نباشند.

سدیم پلی انتول سولفونات (SPS) بهترین ماده ضد انعقاد برای کشت خون می باشد که در غلظت های 0.025 تا 0.03 به کار می رود.

این ماده دارای خاصیت ضد کمپلمان و ضد فاگوسیتوز می باشد. همچنین با فعالیت ضد میکروبی برخی آنتی بیوتیک ها مانند آمینوگلیکوزید ها مقابله می کند.

با وجود این مزایا، ضد انعقاد SPS رشد باکتری های نایسریا، گاردنلا واژینالیس و پپتواسترپتوکوکوس را مهار می کند. افزودن 1.2% ژلاتین اثر مهاری آن را از بین می برد.

  • محیط کشت خون نوزادان: 1-3 ml
  • محیط کشت خون اطفال: 2-6 ml
  • محیط کشت خون بزرگسال: 10-20 ml

  1. کشت خون باید موقعی انجام گیرد که یک شک کلینیکی برای عفونت جریان خون وجود داشته باشد.
  2. خون نباید از کاتترهای وریدی یا آرتریال جمع آوری شود مگر آنکه خود کاتتر داخل رگی مورد تردید قرار گرفته باشد. در این صورت نمونه خون برای کشت از یک کاتتر و نمونه دوم از یک محل محیطی به دست می آید.
  3. کشت خون گرفته شده از سرخرگ هیچگونه مزیتی بر کشت خون گرفته شده از سیاهرگ ندارد.
  4. راه های کاهش آلودگی شامل تعویض سوزن ها بین خونگیری و تلقیح به داخل ظروف کشت خون، استفاده از تنتور ید، اجتناب از جمع آوری خون از طریق کاتترهای داخل رگی و ضد عفونی کردن درب ظرف کشت خون است.
  5. توجه به نسبت صحیح حجم خون به حجم محیط کشت نیز مهم است. بسیاری از ظروف کشت خون محتوی ماده ضد انعقاد سدیم پلی آنتول سولفات (sps) هستند. این ماده می تواند لیزوزیم را غیر فعال کند . همچنین برخی آنتی بیوتیک ها و بخش هایی از آبشار کمپلمان را غیر فعال می کند. با این حال sps  می تواند برای برخی از میکروارگانیسم های سختگیر سمی باشد. اضافه کردن مقدار کافی خون به محیط کشت این اثر را خنثی می کند.

  1. نمونه خون بیمار را قبل از دریافت آنتی بیوتیک و با دقت و رعایت شرایط استریل تهیه نمایید.
  2. 7-5 ml از خون بزرگسال بیمار را در شرایط استریل به محیط کشت اطفال اضافه نموده و آن را در دمای 37 C° انکوبه کنید.
  3. مشاهده همولیز گلبول های قرمز، تولید حباب های گاز در سطح محیط، ایجاد کدورت و یا رسوب کلونی های کوچک در سطح گلبول های قرمز نشانگر کشت خون مثبت می باشد.
  4. سپس بعد از مثبت شدن کشت خون، محیط را به آرامی حرکت داده و تحت شرایط استریل چند قطره آن را در سطح محیط جامد خون دار منتقل کنید و مراحل شناسایی و تشخیصی را ادامه دهید.
  5. کشت مجدد از محیط کشت خون به محیط های بعدی می توانید با استفاده از محیط های شکلات آگار، مک کانکی آگار و یا یک محیط مناسب برای رشد باکتری های بی هوازی انجام دهید.
  6. 20-30 درصد مواقع کشت خون مثبت، از عفونت چندین میکروارگانیسم می باشد در موارد تشخیصی باید به آن توجه کنید.
  7. اگر به محیط کشت خون 10% خون دفیبرینه افزوده شود، محیط مناسبی برای جدا سازی Histoplasmacapsulatum تشکیل می شود.
  8. در صورت مشاهده هرگونه کدورت یا ذرات معلق درون محیط کشت از استفاده آن صرف نظر کنید.

  • محیط کشت خون را در دمای آزمایشگاه و دور از تابش نور نگهداری کنید.
  • محیط کشت در شرایط مناسب تا یک سال پس از تاریخ تولید است.