AFP یک گلیکوپروتئینی است‌که در دوران جنینی، ابتدا در بافت کیسه زده سپس توسط کبد جنین در حال رشد ساخته می‌شود. این گلیکوپروتئین در هفته ششم بارداری در خون جنین و مایع آمنیوتیک ظاهر و در هفته چهاردهم به بالاترین مقدار خود می‌رسد. بعد از تولد کودک، سطح AFP افزایش و سپس به سرعت کاهش می‌یابد. آسیب‌های‌ کبدی و بعضی از سرطان‌ها سطح AFP افراد بالغ را افزایش می‌دهند. هدف از انجام این آزمایش اندازه‌گیری سطح AFPخون است.

هنگام بازسازی سلول‌های کبدی سطح AFP افزایش می‌یابد به همین دلیل در بیماری‌های مزمن کبدی مانند سیروز و هپاتیت کبدی، سطح AFP به صورت مزمن افزایش می‌یابد. غلظت بسیار بالای AFP در بعضی از سرطان‌ها مشاهده می‌شود بنابراین از  AFPبه عنوان تومورمارکر استفاده می‌شود.  AFP در افراد مبتلا به سرطان‌های کبدی “هپاتوسلولار کارسینوما”، نوزادان مبتلا به سرطان‌های کبدی “هپاتوبلاستوما” و در تعدادی از افراد مبتلا به سرطان‌های تخمدان یا بیضه افزایش می‌یابد.

یکی از واریانت‌های آلفا فتوپروتئین L3 نامیده می‌شود؛ زیرا این واریانت‌ در محیط آزمایشگاه  توانایی اتصال به پروتئینی به ‌نام Lens culinaris agglutinin را دارد. تست نسبتا جدید %AFP- L3، میزان واریانت‌ AFP- L3 را نسبت به میزان AFP توتال مقایسه می‌کند. افزایش درصد واریانت L3، با افزایش خطر گسترش سرطان هپاتوسلولارکارسینوما در آینده نزدیک مرتبط است و همچنین یک پیش‌آگهی ضعیف دارد. واریانت L3 با سرطان‌هایی که میل تهاجمی دارند، ارتباط بیشتری دارد.

 در میان بیماران با  AFP توتال پایین، AFP L3 در افراد مبتلا به سرطان هپاتوسلولار کارسینوما نسبت به افراد مبتلا بیماری‌های خوش‌خیم کبدی بالاتراست. در کشور ژاپن جهت ارزیابی روند درمان سرطان هپاتوسلولارکارسینوما تست‌های AFP L3، AFP Total  و سونوگرافی انجام می‌شود.

آزمایش AFP  در چه مواردی درخواست می شود؟