CEA
نقد و بررسی
آنتی‌ژن کارسینوامبریونیک (CEA) پروتئینی‌ست که با برخی از انواع سرطان‌ها مرتبط است. رایج‌ترین روش برای اندازه‌گیری این آنتی‌ژن، به وسیله‌ی آزمایش خون است گرچه سایر مایعات بدن نیز ممکن است مورد آزمایش قرار بگیرند.
آزمایش CEA برای تشخیص سرطان به کار نمی‌رود ولی این آزمایش به بررسی روند پیشرفت سرطان در فرد، تشخیص تاثیر درمان و ارزیابی احتمال بروز مجدد بیماری پس از درمان آن کمک می‌کند.
آزمایش CEA نمی تواند نوع سرطانی را تشخیص دهد یا حتی این آزمایش نمی تواند نشانه قطعی ابتلا به سرطان باشد. بنابراین این آزمایش برای غربالگری یا تشخیص سرطان استفاده نمی شود. اما اگر کسی به سرطان مبتلا بوده، آزمایش CEA می تواند در نظارت بر اثربخشی درمان کمک کند و/یا در تشخیص اینکه آیا بیماری به سایر قسمت های بدن سرایت کرده است نیز می تواند موثر واقع شود.
چه زمانی انجام آزمایش CEA لازم است؟
پزشکان از آزمایش CEA برای تشخیص سرطان استفاده نمی کنند. اما اگر شخصی به سرطان مبتلا بوده، این آزمایش می‌توانند اطلاعات مهمی را نشان دهند. پزشکان ممکن است از آزمایش CEA برای موارد زیر استفاده کند:
- بررسی متاستاز سرطان
- ارزیابی درمان سرطان
- بلافاصله پس از تشخیص سرطان برای کمک به انتخاب برنامه درمانی
- در طول درمان سرطان، برای کنترل اثر بخشی درمان‌هایی مانند شیمی‌درمانی، ایمونوتراپی یا پرتودرمانی
- پس از اتمام درمان سرطان، برای کنترل عود یا بازگشت سرطان.
- قبل از انجام درمان و/یا جراحی
پزشکان این آزمایش را هر یک تا سه ماه در طول درمان درخواست می کنند. افزایش سطح CEA چهار تا شش هفته پس از شروع درمان لزوماً به معنای شکست درمان یا عود بیماری نیست. سطح CEA بالا در فردی که به‌تازگی تحت درمان سرطان بوده، به‌معنی بروز مجدد سرطان در اوست. مقادیر بالاتر از حد طبیعی به دلایل زیر بروز می‌یابد:
- سرطان پستان
- سرطان روده
- سرطان ریه
- سرطان پانکراس
- سرطان تیروئید
سطح بالاتر از حد طبیعی آنتی‌ژن CEA به‌تنهایی قادر به تشخیص سرطان جدید در فرد نیست، بلکه در این شرایط به آزمایش‌های بیشتری نیاز است.
همچنین سطح این آنتی‌ژن ممکن است به دلایل زیر افزایش یابد:
مشکلات کبد و کیسه‌صفرا مثل زخم کبد (سیروز کبدی) یا التهاب کیسه‌صفرا (کوله سیستیت – cholecystitis)
مصرف شدید دخانیات
بیماری التهابی روده (مثل کولیت اولسراتیو یا دیورتیکولی)
عفونت ریه
التهاب پانکراس (پانکراتیت)
زخم معده