نقد و بررسی

D-Dimer یک تست مهمّ و کارامد غربالگری ترومبوز است. به این صورت که با اندازه گیری این فاکتور در خون و منفی شدن این تست، می توان با قدرت تشخیصی بالایی وجود لخته خون و ترومبوز را کنار گذاشت و به فکر بیماریهای دیگر بود.

D-Dimer یک تست با حساسیت تشخیصی بالا است و موارد منفی کاذب آن بسیار اندک است به همین دلیل می توان با قطعیت بالایی بر روی پاسخ های منفی تست اعتماد کرد و ترومبوز را در هر قسمت از بدن رد نمود ولی در مورد تفسیر پاسخ های مثبت تست باید با احتیاط بیشتری عمل نمود.

در موارد زیر به علت تشکیل لخته، سطح دی دایمر خون بالا می رود:

• ترومبوز ورید عمقی (DVT) (Deep vein thrombosis) : تشکیل لخته خون در ورید ها (معمولا در پاها)
  علائم DVT : درد یا حساسیت در پا، تورم پا، وجود رگه های قرمز بر روی پا
• آمبولی ریه (انسداد شریان در ریه) (Pulmonary embolism) (PE) : زمانی اتفاق می افتد که لخته خون در قسمت دیگری از بدن تشکیل شده و به سمت ریه حرکت می کند. ترومبوز ورید عمقی می تواند یکی از علل اصلی آمبولی ریه باشد.
  علائم PE : مشکل در تنفس، سرفه، درد قفسه سینه، ضربان تند قلب
• انعقاد داخل عروقی منتشر(Disseminated intravascular coagulation) (DIC) : وضعیتی که باعث ایجاد بیش از حد لخته های خون می شود. این لخته های خون می توانند در سراسر عروق بدن تشکیل شده و منجر به ایجاد عوارض جدی شوند. DIC در اثر آسیب های تروماتیک، انواع عفونت ها، سرطان ها و … ایجاد می شود.
  علائم DIC : کاهش فشار خون، خونریزی روده یا واژن، ایجاد نقاط قرمز بر روی سطح پوست، کبود شدن بدن
• انعقاد خون ناشی از زهر گونه های خاصی از مار ها مانند مار قهوه ای
• سکته مغزی : انسداد در خون رسانی به مغز

آیا تست مثبت، به معنی ترومبوز قطعی است؟

پاسخ مثبت این تست را باید با توجّه به علایم بالینی بیمار تفسیر نمود. در افرادی که علایم بالینی ترومبوز در آنها زیاد است، مثبت شدن تست به معنی احتمال بالای تشخیص و شروع درمان است ولی در افرادی که شک بالینی کمی دارند لازم است از تست های دیگر مانند سونوگرافی و سی تی اسکن کمک گرفت.

تست دی دایمر در موارد زیر هم مثبت می شود و باید به این موارد در تفسیر تست دقت کرد:

• در دوره بعد از عمل جراحی
• در دوره حاملگی، زایمان و پس از آن
• در ضربات و تروما به بدن
• در افراد مسن
• در سکته قلبی و مغزی