نقد و بررسی

آب دیونیزه

آب یون زدایی شده آبی نتیجه فرآیند یون زدایی است. در این روند یون های موجود در آب بصورت کاملا از بین می رود.

آب نوشیدنی در طی فرآیندهای تصفیه و ضد عفونی که بر روی آن انجام می شود، حاوی املاح معدنی به شکل یون مانند کلسیم، سدیم، منیزیم ، آهن و غیره است. بعضی از این ترکیبات معدنی در آب برای بدن انسان مهم و ضروری می باشد و برخی دیگر باید حتما از آب جدا شوند.

روش دیونیزاسیون

به منظور پاکسازی یون های موجود در آب روش های مختلفی وجود دارد،مثلا برای جداسازی یون های فلزی موجود در آب می توان از ادتا ( 2 سدیم و 4 سدیم ) به عنوان عامل کلاته کننده استفاده کرد. در حال حاضر بیشتر از رزین های تبادل یونی برای جداسازی یون های موجود در آب استفاده می گردد.

تبادل یونی

1. دو بستری (two bed)
2. بستر مخلوط (mixed bed)

روش کار دستگاه آب دیونیزه

دستگاه های دیونایزر دو بستری، رزین های کاتیونی و آنیونی به طور مجزا در دو ستون متوالی قرار دارد. ابتدا آب وارد ستون کاتیونی و سپس وارد ستون آنیونی به منظور یون زدایی می شود. این روش ایجاد به وجود آمدن بستر اسیدی در ستون اول (کاتیونی) می شود. در روش مختلط رزین های کاتیون و آنیون به یک نسبت مشخص در یک ستون قرار دارند و یون زدایی در یک مرحله شکل می گیرد.

بعد از اشباع ستون ها توسط یون های جدا شده از آب، لازم است عملیات احیا صورت گیرد. جهت احیای ستون کاتیونی از محلول اسید کلریدریک (HCl) ده درصد و یا محلول اسید سولفوریک (H₂SO₄) ده درصد و برای احیای ستون آنیونی از محلول سود (NaOH) ده درصداستفاده شود.

عوامل موثر بر عملکرد رزین ها

• دمای آب در حین فرآیند یون زدایی
• عمر و نوع رزین
• میزان غلظت آنیون ها و کاتیون ها
• نحوه تماس آب و رزین

رزین کاتیونیک سایت هایی فعال با بار منفی دارد که در ابتدا بر روی آن ها یون های H+ قرار دارند. وقتی که این رزین در آب قرار می گیرد کاتیون های موجود در آب با یون های هیدروژن جایگزین می شوند و به سطح رزین چسبیده می شوند و از طرفی یون های منفی با یون های OH- که بر روی سایت های فعال با بار مثبت رزین آنیونیک قرار دارند جابجا می شوند. در نتیجه یون های منفی و مثبت موجود در آب به رزین چسپیده و H+ و OH- آازاد می شوند.

خواص آب دیونیزه

• در صد خلوص بالا
• ضد رسوب و فرسایش: آب DI بهترین گزینه برای تجهیزات فلزی مهم جهت جلوگیری از خوردگی.
• بهترین پاک کننده به دلیل خالص بودن بعد از خشک شدن رسوباتی از خود به جا نمی گذارد.
• رسانایی پایین : رسانایی پایین در جریان الکتریکی به دلیل یون های بسیار کم.
• رقیق کننده خوب
• تولید سریع در مقایسه با سایر انواع آب سریعتر است.

کاربردهای آب دیونیزه

آب بدون یون در صنایع میکروالکترونیک و داروسازی (برای حل نمودن داروها) مورد استفاده قرار می گیرد. همچنین به عنوان یکی از ترکیبات مورد استفاده در تولید محصولات مراقبت شخصی و آرایشی بهداشتی شناخته می شود. برخی فرآیندهای صنعتی، پتروشیمی و نیروگاهی نیز به آب خالص نیاز دارند.

آزمایشگاهی

• آماده سازی مخلوط ها و محلول های شیمیایی
• تاثیر بر بالا بردن دقت آزمایش ها
• قابل استفاده برای خنک کنندگی لیزر پزشکی و زیبایی
• جهت مراقبت و ضد عفونی تجهیزات فلزی حساس و ظریف آزمایشگاهی

استفاده برای پاک کردن

از آنجایی که این آب عاری از یون می باشد، در مقایسه با آب شیر عطش و ظرفیت بیشتری برای حل کردن ناخالصی ها در خود دارد. به همین دلیل استفاده از آن در مقایسه با آب معمولی برای پاک کردن شیشه، آینه، وسایل چوبی و حتی فرش بسیار مناسب می باشد.

برخی افراد عقیده دارند که استفاده از آب دیونیزه برای پاک سازی و باز کردن منافذ پوست انتخاب خوبی می باشد، اما با توجه به خورنده بودن و توانایی جذب کلسیم و منیزیم (برای رشد استخوان ها لازم هستند) از بافت ها، توصیه می شود مورد استفاده قرار نگیرد.