[fusion_builder_container hundred_percent=”no” equal_height_columns=”no” menu_anchor=”” hide_on_mobile=”small-visibility,medium-visibility,large-visibility” class=”” id=”” background_color=”” background_image=”” background_position=”center center” background_repeat=”no-repeat” fade=”no” background_parallax=”none” parallax_speed=”0.3″ video_mp4=”” video_webm=”” video_ogv=”” video_url=”” video_aspect_ratio=”16:9″ video_loop=”yes” video_mute=”yes” overlay_color=”” video_preview_image=”” border_color=”” border_style=”solid” padding_top=”” padding_bottom=”” padding_left=”” padding_right=”” type=”legacy”][fusion_builder_row][fusion_builder_column type=”1_1″ layout=”1_1″ background_position=”left top” background_color=”” border_color=”” border_style=”solid” border_position=”all” spacing=”yes” background_image=”” background_repeat=”no-repeat” padding_top=”” padding_right=”” padding_bottom=”” padding_left=”” margin_top=”0px” margin_bottom=”0px” class=”” id=”” animation_type=”” animation_speed=”0.3″ animation_direction=”left” hide_on_mobile=”small-visibility,medium-visibility,large-visibility” center_content=”no” last=”true” min_height=”” hover_type=”none” link=”” border_sizes_top=”” border_sizes_bottom=”” border_sizes_left=”” border_sizes_right=”” first=”true”][fusion_text columns=”” column_min_width=”” column_spacing=”” rule_style=”” rule_size=”” rule_color=”” hue=”” saturation=”” lightness=”” alpha=”” content_alignment_medium=”” content_alignment_small=”” content_alignment=”” hide_on_mobile=”small-visibility,medium-visibility,large-visibility” sticky_display=”normal,sticky” class=”” id=”” margin_top=”” margin_right=”” margin_bottom=”” margin_left=”” fusion_font_family_text_font=”” fusion_font_variant_text_font=”” font_size=”” line_height=”” letter_spacing=”” text_transform=”” text_color=”” animation_type=”” animation_direction=”left” animation_speed=”0.3″ animation_offset=””]

لوله های خلاء و سرنگ ها

جمع آوری خون با سرنگ

سرنگ ها به طور معمول برای بیمارانی که خونگیری از رگ های آن ها دشوار است، استفاده می شوند. در صورت استفاده از سرنگ، سوزن آن را باید محکم بر روی ناوک قرار داد و درپوش سوزن را برداشت. چنانچه سرنگ دارای یک ناوک غیر هم مرکز باشد، سوزن باید با ناوک به سمت پایین مرتب شود، ولی تیزی سوزن به سمت بالا باشد.

سرنگ و سوزن باید در امتداد با سیاهرگی که خونگیری از آن انجام می شود، باشند و سوزن با زاویه نزدیک به ۱۵ درجه نسبت به پوست به سیاهرگ وارد شود. (معرفی انواع سوزن برای نمونه گیری)

هنگامی که با سوراخ شدن رگ، بر مقاومت دیواره آن غلبه شد، به آسانی حرکت سرنگ به سمت جلو انجام می شود و خون به آرامی با عقب کشیدن پیستون سرنگ کشیده میشود. چنانچه نیاز به یک سرنگ دوم باشد، یک لایی (پد) گاز باید زیر انتهای (هاب) سوزن قرار گیرد تا خون نشتی را جذب کند؛ سپس باید سرنگ اول به سرعت جدا شده و سرنگ دوم به جای آن به سوزن وصل شده و خونگیری ادامه یابد.

ریختن خون در لوله خلاء

با استفاده از همان سوزن یا سوزن جدید، کلاهک لوله خلاء دار باید سوراخ شده و اجازه داده شود که لوله خلاء دار پر گردد. برداشتن کلاهک لوله خلاء دار پیشنهاد نمی شود. کشیدن شدید و سریع خون به درون سرنگ به هنگام خونگیری و یا با فشار ریختن آن از سرنگ به درون لوله (ظرف دریافت کننده) می تواند همولیز خون را در پی داشته باشد. همولیز معمولا هنگامی که خون از یک سوزن نازک کشیده می شود کمتر از هنگامی است که از یک سوزن بزرگتر استفاده میشود.

جمع آوری خون با لوله های خلاء

لوله های خلاء برای جمع آوری خون در اندازه ها و حجم های مختلف (در دامنه mL ۱ / ۸ – ۱۵) در دسترس هستند. مقدار خون جمع آوری شده توسط اندازه لوله و مقدار خلاء موجود تعیین می گردد. هر دو شکل شیشه ای و پلاستیکی از این لوله ها در دسترس هستند. بر روی لوله ها نوع ماده ضد انعقاد یا افزودنی، حجم کشش (خونی که به درون لوله کشیده می شود) و تاریخ انقضاء برچسب گذاری شده است. لوله های خلاء به دلیل خلائی که درون آن ها وجود دارد، به طور خودکار پر میشوند.

این لوله ها به فرم تجاری تهیه شده اند و رنگ درپوش آنها بر اساس نوع کاربرد و ماده ضد انعقاد، متفاوت می باشد. (جدول 1)

به هنگام خونگیری توسط لوله خلاء، لوله تا زمانی که خلاء وجود داشته باشد، از خون پر می شود.

لوله ها استریل بوده و سطح آنها با سیلیکون پوشش داده شده است تا از چسبیدن سلول به دیواره لوله جلوگیری شود، و در نتیجه امکان همولیز کاهش یابد.

مواردی که باعث از بین رفتن خلاء لوله میشود

• افتادن لوله – باز شدن درپوش لوله – نگهداری نادرست – خطای سازنده – استفاده از لوله پس از انقضای تاریخ مصرف آن – جای گذاری زودهنگام لوله در بخش سوراخ کننده در پوش سوزن در نگهدارنده – بیرون آمدن سطح اریب سوزن از پوست در طول خونگیری

ضد انعقاد و افزودنی ها

آزمایشاتی که نیاز به خون تام یا پلاسما دارند، در لوله های حاوی ضد انعقادهای اگزالات پتاسیم، سدیم سیترات، EDTA و هپارین جمع آوری می شوند. انواع مختلفی از ضد انعقادها برای آزمایش های ویژه مورد نیاز است. همه لوله های حاوی ضد انعقاد باید به آرامی سه تا هشت بار (بسته به نوع لوله) بلافاصله پس از خونگیری سر و ته شوند تا محتویات آنها به خوبی مخلوط شده و از تشکیل لخته ریز (microclot) جلوگیری شود. چنانچه نسبت خون به ضد انعقاد نادرست باشد، نتایج آزمایش ممکن است اشتباه باشد. هنگامی که پیش بینی می شود خونگیری کوتاه و اندکی انجام می شود، باید از لوله های کم حجم (partial-draw) استفاده شود.

سایر مواد افزودنی موجود در لوله های خلاء به عنوان نگهدارنده و فعال کننده لخته (preservatives and clot activators) به کار گرفته می شوند. لوله های حاوی افزودنی ها نیز باید به آرامی و به طور کامل مخلوط شوند تا اثربخشی ماده افزودنی تضمین شود.

به نظر میرسد که لوله های خلاء معمولا ارزان تر، راحت تر و کاربری آسان تری نسبت به سرنگ ها داشته، و بنابراین ابزار خونگیری انتخابی در بسیاری از مراکز به شمار می روند.

جنس لوله ها

لوله های خلاء ممکن است از شیشه ساخته شده از سودا لیم (سود سوزآور و آهک) یا بوروسیلیکات و یا پلاستیک ( پلی اتیلن ترفتالات) ساخته شوند.

به دلیل کاهش احتمال شکستگی و متعاقبا برخورد با عوامل عفونی، بسیاری از آزمایشگاه ها، از لوله های شیشه ای به لوله های پلاستیکی روی آورده اند. انواع گوناگون لوله های خلاء ممکن است برای جمع آوری خون سیاهرگی به کار گرفته شوند.

لوله های جداساز سرم

لوله های خلاء از نوع جداساز سرم یا پلاسما در دسترس هستند که حاوی یک ماده ژل پلیمری تیکسوتروپیک (مایع شونده) خنثی با وزن مخصوص نزدیک به 1.04 هستند. آسپیراسیون خون به لوله و سانتریفیوژ پس از آن ژل را جا به جا می کند، به گونه ای که پس از سانتریفیوژ لوله، یک لایه (صفحه) بین سلول ها و بخش رویی (سوپرناتانت) ایجاد میشود. حداقل نیروی نسبی سانتریفوژ (گریز از مرکز) (g۱۱۰۰x ( RCF برای آزادسازی ژل و ایجاد سد (لایه) برای بیشتر لوله ها لازم است.

این لایه برای چند ساعت و یا در برخی موارد برای چند روز از آزاد شدن اجزای درون سلولی به درون مایع رویی جلوگیری می کند. این لوله های جداساز را می توان به عنوان ظرف نگهدارنده اولیه که سرم یا پلاسمای آن به طور مستقیم توسط شماری از دستگاه های آنالیتیک آسپیره می شود، به کار گرفت.

لوله خلاء با کاربرد های ویژه

– برخی لوله های خلاء دیگر برای کاربردهای ویژه، مانند جداسازی RNA فراهم شده اند. این لوله ها که کاربرد معمول کمتری دارند، چنانچه برای آنالیزهای ویژه ای که توسط شرکت سازنده برای آن اعتباربخشی نشده، به کار گرفته شوند، باید پیش از به کارگیری، توسط آزمایشگاه اعتبار آنها تایید شود. درپوش ها ممکن است حاوی روی باشند، که این به کارگیری لوله های خلاءدار را برای اندازه گیری روی نامعتبر می سازد. همچنین TBEP که یکی از اجزای لاستیک درپوش این لوله ها است، ممکن است با اندازه گیری داروهای خاصی تداخل ایجاد کند.

با گذشت زمان، خلاء لوله های خلاء دار از دست رفته و کشش کارآمد آن ها کاهش می یابد. پوشش سیلیکون نیز با گذشت زمان دچار واپاشی و کاهش می شود. بنابراین استوک یا ذخیره سازی این لوله ها باید گردشی شود و به تاریخ انقضا توجه دقیق شود. همان گونه که در بالا گفته شد، خون جمع آوری شده در یک لوله دارای افزودنی هرگز نباید به لوله های دیگر منتقل شود، زیرا ماده افزودنی نخست ممکن است با آزمایش هایی که برای آن ها افزودنی دیگری اختصاص داده شده، تداخل ایجاد کند. همچنین جابجایی افزودنی از یک لوله به دیگری باید پیروی کامل از سفارش های مرتبط با ترتیب استفاده از لوله ها به حداقل برسد (یا اثرات ناخواسته آن کاهش یابد).

پیش از استفاده، لوله باید به آرامی چرخانده شود تا هر اندازه ماده افزودنی از درپوش بیرون رانده شود؛ این کار از آسپیره شدن (ورود) ماده افزودنی به درون رگ بیمار جلوگیری می کند.

[/fusion_text][fusion_accordion type=”” boxed_mode=”” border_size=”1″ border_color=”” background_color=”” hover_color=”” divider_line=”” title_font_size=”” icon_size=”” icon_color=”” icon_boxed_mode=”” icon_box_color=”” icon_alignment=”” toggle_hover_accent_color=”” hide_on_mobile=”small-visibility,medium-visibility,large-visibility” class=”” id=””][fusion_toggle title=”روش خونگیری” open=”no” class=”” id=””]

روش انجام خونگیری

برای خونگیری با لوله های خلاء، پس از پاک کردن پوست، سوزن باید به آرامی به درون رگ بیمار هدایت شود؛ پس از آن که سوزن در جای خود قرار گرفت، لوله باید به جلو فشار داده شود تا درپوش آن سوراخ شده و لوله از حالت خلاء درآید. به محض آن که خون به درون لوله جریان یابد، باید تورنیکت را بدون حرکت دادن سوزن آزاد نمود.

پر شدن کامل لوله خلاء دار اهمیت دارد. بسیاری از مواد افزودنی بر پایه پر شدن کامل لوله، در لوله ریخته شده اند؛ خطا یا کم ریختن خون به درون آن ها می تواند یک منبع خطای پیش از آزمایش (پره آنالیتیک) باشد؛ چرا که این امر می تواند به گونه چشم گیری پاسخ آزمایش ها را تحت تأثیر قرار دهد. هنگامی که لوله به طور کامل پر شد، لوله از نگه دارنده جدا شده، و خون به آرامی با سر و ته کردن لوله با ماده افزودنی مخلوط می شود، و در صورت نیاز، با یک لوله دیگر جایگزین می شود.

لوله های دیگر ممکن است با تکنیک مشابه و با قرار دادن در جایگاه نگه دارنده پر شوند. هنگامی که نیاز است از یک ست خونگیری واحد، چندین لوله پر شود، از یک دریچه یا شیر باز و بست برای جلوگیری از نشت خون در هنگام تغییر لوله ها کمک گرفته می شود. این دریچه متشکل از یک لوله لاستیکی است که بر روی روزنه سوزن در درون لوله کشیده میشود.

[/fusion_toggle][fusion_toggle title=”خونگیری با دستگاه” open=”no” class=”” id=””]

دستگاه رگیاب

دستگاه های رگ یاب می توانند با به کارگیری فناوری های مختلف به هنگام خونگیری برای افرادی که رگ های واضحی ندارند مورد استفاده قرار گرفته و رگ های مخفی را آشکار نمایند. در برخی افراد مانند افراد چاق، بانوان، کودکان و به ویژه نوزادان، که رگ های دست به وضوح مشخص نیست و سیاهرگ قابل لمس ندارند و این دستگاه ها از سوزن زدن های چند باره جلوگیری می کند.

دستگاه های مختلف فناوری های مختلفی نظیر LED، ترموگرافی، مادون قرمز و … را به کار می گیرند. دستگاه رگ یاب بر روی دست بیمار قرار داده میشود و نور LED با شدت بالا به پوست بیمار می تابانده، و بنابراین باعث نمایان شدن بهتر رگ ها (به صورت خطوط تاریک، به دلیل جذب نور) میشود. برخی دیگر از دستگاه های رگ یاب بر پایه ترموگرافی بوده و مانند بانداژ عمل می کنند؛ به این ترتیب که پوست را سرد کرده و سیاهرگ ها با گسیل (ساطع کردن) گرما نمایان می شوند. در برخی دیگر از این دستگاه ها، به هنگام ورود سوزن به رگ سیگنال آوایی ایجاد شده و با بیرون آمدن سوزن از رگ، این سیگنال قطع می شود.

برگرفته از نشریه پیام آزمایشگاه شماره 110

آشنایی با تجهیزات آزمایشگاهی

[/fusion_toggle][/fusion_accordion][/fusion_builder_column][/fusion_builder_row][/fusion_builder_container]