محیط کشت میکروبی یا باکتری فرآیندی است که باکتری ها را در شرایطی مناسب قرار می دهد تا توانایی رشد و تکثیر را داشته باشند. میکروب ها موجودات تک سلولی هستند، یعنی تمام اعمال حیاتی را به صورت مستقل و بدون نیاز به سلول دیگری انجام می دهند. همچنین میکروب ها نیاز به غذا، آب و مواد مغذی دارند.
محیط کشت میکروبی یک محیط کاملا مغذی می باشد که تمام موارد مورد نیاز برای رشد یک باکتری مانند مواد غذایی، آب، اکسیژن و… را دارد.
پارس پیوند، مشاور شما در تامین مواد مصرفی آزمایشگاه
برای خرید انواع پتری دیش، پلیت 10 سانت استریل سه خانه، پلیت 8 سانت دو خانه، پلیت 6 سانت استریل و پلیت 8 سانت استریل سه خانه در فستیوال فروش پارس پیوند با مشاوران ما در تماس باشید.
راه های تماس با ما:
- شماره تلفن شرکت:5-40660490-021
- داخلی: 1053، 1055، 1056، 1058
- شماره های واتساپ: 09101701080, 09103146893, 09103147287, 09036641890
دایرکت اینستاگرام: parspeyvand@
باکتری ها برای اولین بار توسط Anton von Leeuwenhoek در اواخر قرن هفدهم مشاهده شدند، اما تا قرن نوزدهم، زمانی که مشخص شد که برخی از گونه ها باعث بیماری های انسانی می شوند، مورد مطالعه علمی جدی قرار نگرفتند. روشهای ابداع شده توسط رابرت کخ، لوئی پاستور و همکارانشان در عصر طلایی میکروبیولوژی، که از اواسط دهه 1800 تا اوایل دهه 1900 را در بر میگرفت، امروزه نیز به طور گسترده مورد استفاده قرار میگیرد. بیشتر این روشها شامل جداسازی باکتریهای منفرد حاصل از یک منبع طبیعی (مانند حیوان یا انسان بیمار) و کشت آنها در یک محیط مصنوعی بهعنوان یک کشت خالص برای تسهیل مطالعات بیشتر بود.
در اواسط قرن بیستم، زمانی که باور داشتیم آنها را در بازی بیماریزایشان شکست دادهایم، باکتریها به موضوعات رایج مطالعات تجربی در زمینههایی مانند ژنتیک، مهندسی ژنتیک و بیوشیمی تبدیل شدند. با تکامل سویههای مقاوم به آنتیبیوتیک و افزایش دانش ما در مورد استراتژیهای حمله مخفیانه باکتریها مانند بیوفیلمها و رشد درون سلولی، محققان توجه خود را دوباره بر روی باکتریهای عامل بیماری متمرکز کردهاند و به دنبال راههای جدیدی برای شکست دادن آنها هستند.
رشد باکتری ها در محیط کشت خالص هنوز یکی از پرکاربردترین روش ها در میکروبیولوژی است. بسیاری از باکتری ها، به ویژه آنهایی که باعث بیماری می شوند و در مطالعات علمی مورد استفاده قرار می گیرند، هتروتروف هستند، به این معنی که برای تامین انرژی و کربن به ترکیبات آلی به عنوان غذا متکی هستند. برخی از باکتری ها نیز به اجزای غذایی اضافه شده مانند ویتامین ها در رژیم غذایی خود نیاز دارند. یک محیط کشت فیزیکی مناسب باید ایجاد شود که در آن عوامل مهمی مانند دما، pH و اکسیژن کنترل و حفظ شوند.
نیازهای غذایی باکتری ها را می توان از طریق محیط های میکروبیولوژیکی تخصصی که به طور معمول حاوی عصاره پروتئین ها (به عنوان منبع کربن و نیتروژن)، نمک های معدنی مانند فسفات پتاسیم یا سولفات سدیم و در برخی موارد کربوهیدرات هایی مانند گلوکز یا لاکتوز است، تامین کرد. برای باکتریهای سخت رشد ویتامینها و/یا سایر عوامل رشد نیز باید اضافه شوند.
انواع محیط کشت ها از لحاظ فیزیکی:
محیط کشت جامد (Media Solid): این محیط کشت دارای آگار می باشد. آگار باعث انعقاد و جامد شدن محیط کشت می شود. از این محیط کشت جهت بررسی خصوصیات باکتری، تشکیل کلونی، شمارش باکتری ها و … استفاده می کنند که هم در پلیت یا انواع پتری دیش بایوتست و هم لوله آزمایش قابل تهیه می باشد.
محیط کشت نیمه جامد (Media semisolid): این محیط ها درصد کمی آگار دارند و نیمه جامد هستند. از آنها به عنوان محیط انتقالی استفاده می شود.
محیط کشت مایع (Media Liquid): این محیط کشت بدون آگار است به همین دلیل مایع بوده و در لوله آزمایش تهیه میشود و برای رشد باکتری ها و مطالعه فرآیند تخمیری کاربرد دارد.
انواع محیط کشت از لحاظ کاربرد در آزمایشگاه:
محیط کشت پایه (media Basic): اساس ساخت انواع محیط های رشد، محیط رشد پایه است که از نظر مواد مغذی دارای کمترین حد است. این محیط برای رشد میکروب هایی مناسب است که محیط های تخصصی برای رشد و تکثیر لازم ندارند. این محیط برای رشد انواع سلول ها مناسب است. محیط کشت نوترین آگار از این نوع محیط کشت است.
محیط کشت غنی شده (Media Enriched): این محیط ها به واسطه اضافه کردن خون یا سرم به محیط های کشت ساده فراهم می شوند. این محیط ها می توانند رشد یک سری باکتری ها را فراهم کنند مثل محیط بالد آگار یا سرم لفلر که جهت کشت باسیل دیفتری به کار می رود.
محیط کشت انتخابی (Media Selective): مکانیزم عملکرد این محیط کشت به گونه ای است که با استفاده از ماده مهار کننده، به جز ارگانیسم مورد نظر، رشد باقی ارگانیسم ها مهار میشود. به همن دلیل نام اتخابی برای این محیط کشت به کار برده می شود. این محیط کشت قابلیت دارد تا فقط یک ارگانیسم را رشد دهد. این محیط کشت در مواردی مورد استفاده قرار می گیرد که رشد برای سایر ارگانیسم ها مضر باشد.
محیط کشت افتراقی(Media Differential): این دسته از محیط های کشت، محیط کشت تشخیصی بوده و به علت دارا بودن ترکیبات خاص و مواد ضد میکروبی در اجزای خود منجر به تمایز و جداسازی باکتری می شود. مانند محیط C.M و EMB این محیط ها دارای املاح صفراوی هستند که باکتری لاکتوز مثبت بر روی آن ها کلنی صورتی رنگ و لاکتوز منفی ها مثل سالمونلا و شیگلا کلنی سفید رنگ تشکیل می دهد.
محیط کشت انتقالی (Media Transport ): وقتی نمونه های بالینی آماده می شود برای انتقال به آزمایشگاه از این محیط های کشت استفاده می شود. در حین انتقال نمونه ها ممکن است آن ها خشک شوند و یا باکتری های ناخواسته رشد کنند، و یا نمونه آلوده شود. به همین دلیل با افزودن زغال مانع رشد باکتری های ناخواسته می شویم. مثال کری بلیر
محیط کشت کامل(Media Complete): این نوع محیط کشت دارای تمامی مواد لازم برای رشد باکتری هاست و مواد ضد میکروبی، مهار کننده ندارد یعنی با رشد باکتری های مختلف روی آن هیچ تغییر رنگی مشاهده نمیشود و حدود ۸۰ درصد باکتری ها در آن رشد می کنند.