نقد و بررسی

اندازه‌ گیری ذخایر تخمدان با آزمایش AMH

آزمایش AMH تست مهمی می باشد که اطلاعات مهمی در مورد میزان ذخایر تخمدان می‌ دهد. اگر شخص قصد باروری با روش‌ های آزمایشگاهی مانند IVF را داشته باشد، نتیجه این تست به پزشک کمک می‌کند تا در مورد میزان موفقیت بارداری اظهار نظر کند.

یکی از هورمون‌ هایی که در خون خانم‌ ها وجود دارد، آنتی مولرین است که مقدار آن در هنگام بارداری دچار تغییراتی می‌شود.

در واقع آزمایش AMH به منظور اندازه‌ گیری سطح هورمون آنتی مولرین در خانم‌های زیر ۳۸ سالی انجام می‌شود که تمایل به تعویق انداختن بچه‌ دار شدن دارند.

در واقع این آزمایش کمک می‌کند تا:

  • میزان باروری در بانوان تحلیل شود.
  • زمان شروع یائسگی تخمین زده شود.
  • دلیل عادت‌ های ماهانه نامنظم مشخص شود.
  • مردانه شدن صدا و بروز ویژگی‌ های دیگر مردانه در خانم‌ها علت یابی شود.
  • دلیل یائسگی زودرس مشخص شود.
  • سندروم تخمدان در خانم‌ ها به زودی تشخیص داده شود.
  • میزان فعالیت تخمدان‌ها و سلامت آنها بررسی شود.
  • ناباروری در خانم‌ها علت‌ یابی شود.

AMH در آزمایش خون به چه معنا است؟ 

واقعیت این است که در آزمایش AHM، نمونه خون شخص مورد بررسی قرار می‌گیرد و میزان سطح هورمون آنتی مولرین در آنها اندازه‌گیری می‌ شود. شایان ذکر می باشد که AMH در واقع مخفف عبارت Anti Mullerian Hormone است که به معنی هورمون آنتی مولرین است.

ممکن است از این آزمایش را با عنوان آزمایش ذخایر تخمدان نیز نام برده شود. نتایج این تست در مورد زنانی که قصد انجام IVF برای بارداری دارند، بسیار مهم است.

بدن زنان از همان بدو تولد به میزان مشخصی دارای تخمک می باشد. تخمک‌ ها در تخمدان ذخیره می‌شوند. زمانی که بدن از لحاظ جسمی و جنسی رشد می‌کند، هر ماه تعدادی از آنها آزاد خواهند شد. در این میان تنها تخمک‌های با کیفیت برای باروری آماده هستند. تخمدان‌ ها را مانند یک صندوقچه در نظر بگیرید که ماه اجازه خارج شدن تعدادی تخمک را می‌دهند. ذخایر این صندوقچه با افزایش عمر، کاهش خواهد یافت. همچنین هر چقدر سن زنان بالا می‌رود از کیفیت تخمک‌ ها نیز کاسته خواهد شد. به همین دلیل گفته می‌شود اگر قصد باروری دارید و در عین حال نتیجه آزمایش AMH پایین است، زمان را از دست ندهید. زمان چیزی نیست که بخواهید آن را با پول یا علم به دست آورید. 

روش IVF برای بارداری هزینه‌ بر است و در عین حال لازم است تا داروهای هورمونی مصرف شود. یکی از شروط اصلی برای موفقیت این روش وجود تخمک سالم و باکیفیت است. در غیر این صورت شانس باروری کاهش خواهد یافت. وقتی ذخایر تخمدان رو به اتمام است، دیگر نمی‌توان برای آن کاری کرد. فقط می‌توان امیداور بود که با مصرف داروهای تقویت‌کننده و رژیم غذایی تخمک‌های باقی‌مانده از کیفیت خوبی برخوردار باشند. 

تفسیر آزمایش AMH چگونه است؟ 

برای این که بتوان به کمک آزمایش AMH از بیماری‌ های احتمالی مطلع شد و به موقع دوره درمانی را آغاز کرد، لازم است شخص اطلاعات کلی در رابطه با تفسیر آزمایش ذخایر تخمدان در اختیار داشته باشد.

این درست است که تفسیر دقیق آزمایش تنها توسط پزشک انجام می‌شود، ولی داشتن اطلاعات از نتایج کلی می‌تواند بسیار کمک‌ کننده باشد. پس لازم است این آگاهی را به دست آورد که یک سطح نرمالی برای میزان هورمون آنتی مولرین در خون تعیین شده است که اگر اعداد آزمایش خارج از این مقدار نرمال را نشان دهند، تا حدی خطرناک است.

البته ناگفته نماند که گاهی بیماری‌ های پیش زمینه‌ای، مصرف داروهای خاص، چاقی، افزایش سن، مصرف دخانیات، قومیت و نژاد، شیمی درمانی، انجام جراحی تخمدان، سابقه بیماری و … می‌توانند تاثیر مستقیمی روی کاهش یا افزایش مقدار هورمون آنتی مولرین در بدن داشته باشد که قبل از انجام آزمایش AMH باید مورد بررسی قرار بگیرد.

شاید مقادیر دقیقی برای تفسیر آزمایش AMH معرفی نشده باشد، اما تخمین به شکل زیر می‌تواند تا حدی در مشخص شدن نتیجه آزمایش مذکور موثر باشد:

  • مقدار AMH کمتر از ۰.۵ باشد، ذخیره تخمدان کم است و تنها ۲ تا ۳ فولیکول به دست می‌آید.
  • مقدار AMH بین ۰.۵ تا ۱ باشد، نشان‌دهنده رزرو تخمدان پایه و به دست آمدن تعداد کم تخمک است.
  • مقدار AMH بین ۱ تا ۳.۵ باشد، ذخیره تخمدان در حد نرمال قرار دارد.
  • مقدار AMH بیشتر از ۳.۵ باشد، نشان‌دهنده پاسخ شدید تخمدان به داروهای محرک تخمک‌گذاری است.

شرایط انجام آزمایش AMH

مطمئنا فرد برای انجام آزمایش‌ های مختلف، گاهی مجبور به رعایت شرایط خاصی می باشد. انجام آزمایش به صورت ناشتایی، رعایت رژیم غذایی خاص در روزهای قبل از انجام آزمایش و غیره، شرایطی است که معمولا برای اجرایی شدن آزمایش‌ ها با کمترین میزان خطا لازم است.

تست‌های مرتبط با آزمایش AMH

هر آزمایشی برای داشتن پاسخی دقیق، وابسته به یک سری از تست‌ های مرتبط است. آزمایش AMH نیز از این قاعده مستثنا نیست و برای این که امکان تشخیص دقیق‌ تر را به پزشک بدهد، باید در کنار آزمایش و تست‌های دیگر انجام شود.

یکی از تست‌های رایجی را که معمولا انجام همزمان آن‌ها با آزمایش AMH توسط پزشک توصیه می‌شود، آزمایش BHCG (آزمایش خون بارداری یا حاملگی) و آزمایش BHCG Titer است.

پس از تشکیل جفت در بدن، هورمون بتا تیتر  در بدن بانوان ترشح می‌شود. نتیجه این تست بارداری را تایید یا رد خواهد کرد. 

در سایت Medilne Plus درباره این آزمایش آمده است:

این آزمایش میزان هورمون ضد مولرین (AMH) در خون را اندازه‌ گیری می‌کند. AMH در بافت‌های تولید مثل زنان و مردان ساخته می‌شود. نقش AMH  و  طبیعی بودن سطح آن به سن و جنسیت شما بستگی دارد.

AMH در رشد اندام‌ های جنسی در نوزاد متولد شده نقش مهمی دارد. در هفته‌های اول بارداری، کودک شروع به تولید اندام‌ های تولید مثل می‌کند. کودک از قبل ژن‌ هایی برای تبدیل شدن به یک مرد (ژن های XY) یا یک زن (ژن های XX) خواهد داشت.

اگر کودک دارای ژن‌ های مردانه (XY) باشد، مقادیر زیادی AMH به همراه سایر هورمون‌ های مردانه ایجاد می‌شود که از رشد اندام‌ های زن جلوگیری می‌کند و باعث تشکیل اندام‌ های مرد می‌شود. اگر AMH کافی برای جلوگیری از رشد اندام‌های زن وجود نداشته باشد، ممکن است اندام‌ های هر دو جنس تشکیل شود. وقتی این اتفاق می‌افتد، ممکن است دستگاه تناسلی کودک به طور واضح به عنوان زن و مرد مشخص نشود. این به عنوان دستگاه تناسلی مبهم شناخته می‌شود. نام دیگر این شرایط intersex است.

نام های دیگر:

  • تست هورمون AMH
  • هورمون بازدارنده مولرین 
  • MIH 
  • فاکتور مهار کننده مولرین 
  • MIF 
  • ماده بازدارنده مولیری 
  • MIS

بیماری‌های پیش‌زمینه‌ای تاثیرگذار در نتیجه آزمایش AMH

در کنار عوامل مداخله‌ گر که در بخش پیشین به آن‌ها اشاره شد، گاهی بیماری‌های زمینه‌ای باعث می‌شوند تا نتیجه آزمایش AMH دچار نوسان شود. بعضی از بیماری‌ های پیش زمینه‌ای افزایش مقدار هورمون آنتی مولرین را سبب می‌شوند و بعضی دیگر کاهش مقدار این هورمون در خون را به دنبال دارند.

دلایل افزایش سطح آزمایش AMH :

  • بارداری پوچ
  • ابتلای زنان به بیماری سندروم تخمدان پلی کیستیک
  • سرطان تخمدان

دلایل کاهش نتیجه آزمایش AMH 

  • چاقی بی‌ رویه (گاهی سبب کاهش ۶۰ درصدی مقدار هورمون آنتی مولرین در بدن می‌شود)
  • ناباروری و کیفیت پایین تخمک‌ ها

علائمی که به شما می‌گویند سطح آزمایش AMH نرمال نیست. 

در نهایت عدم توازن فاکتور آزمایشی AMH، شخص شاهد اختلال و علائمی خواهد بود که به شرح زیر می باشد:

  • یائسگی زودرس
  • بروز آکنه و جوش
  • افزایش وزن
  • رشد بی‌رویه مو صورت و بدن

کاربردها و فواید آزمایش AMH

1. آنالیز و تحلیل میزان باروری بانوان
2. بررسی و نهایتا تخمین شروع زمان یائسگی
3. بررسی علت پرمویی در بدن بعضی از بانوان
4. بررسی علت بروز پریودهای نامنظم و بی نظمی در زمان پریود شدن
5. بررسی دقیق علت بم شدن صدای بانوان (مردانه شدن صدای خانم ها)
6. بررسی دقیق علت بروز ویژگی های مردانه در بانوان
7. بانوان مبتلا به سرطان تخمدان باید طی دوره های مشخص اقدام به انجام تست AMH نمایند.
8. بررسی دقیق علت کوچک شدن بیش از حد یک بیضه در مردان
9. بررسی دقیق علت بروز یائسگی زودرس در بانوان
10. بررسی علت دقیق عدم بروز قاعدگی در بانوان
11. تشخیص سریع ابتلای بانوان به سندروم تخمدان
12. تشخیص علل دقیق عدم باروری در بانوان
13. آنالیز میزان فعالیت تخمدان و بررسی سلامت آن
14. بررسی صحت و سلامت بیضه در نوزادان و کودکان پسر

موارد افزایش ‏AMH‏

در موارد خاصی میزان هورمون آنتی مولرین یا همان AMH در بدن به شدت افزایش پیدا می کند. یکی از این مواقع زمانی است که خانمی به بیماری تخمدان پلی کیستیک یا ‏PCOS‏ مبتلا می شود. یکی دیگر از مواقع افزایش ناگهانی میزان هورمون آنتی مولرین در خانم ها، زمان ابتلای آن ها به برخی سرطان های تخمدان است.

موارد کاهش ‏AMH

گاهی اوقات میزان هورمون AMH یا آنتی مولرین در خانم ها کاهش بسیار خواهد داشت.

یکی از دلایل این رویداد، را می توان افزایش سن افراد دانست. همچنین یکی از عوارض چاقی در خانم ها، کاهش شدید هورمون آنتی مولرین در آنها می باشد. این کاهش در برخی خانم های چاق حتی تا بیش از 60 درصد هم می رسد.
در برخی موارد خانم ها پس از انجام آزمایشات شیمی درمانی ممکن است به کاهش شدید و ناگهانی هورمون AMH مبتلا شوند که می تواند یکی از مضرات و عوارض شیمی درمانی بر بدن خانم ها محسوب شود. لذا قبل از انجام آزمایش شیمی درمانی لازم است که در این مورد با پزشک متخصص زنان هم مشورتی داشته باشید.