نقد و بررسی

کیت (192 Test) T3

بروز مشکلات تیروئید در جهان مخصوصا کم کاری و پرکاری تیروئید، در حال افزایش می باشد. به همین دلیل چنانچه بیماری‌ های مربوط به تیروئید به موقع کنترل و درمان نشوند، در نهایت به ابتلا شدن سرطان تیروئد همراه خواهند بود.

اگر شخصی دارای علائمی مانند ریزش مو، خشکی پوست و تغییر ناگهانی وزن داشته باشد، احتمال اینکه با مشکلات غده تیروئید مواجه شده باشد، وجود دارد. در این موارد، پزشک انجام آزمایش T3 یا سایر آزمایشات مربوط به تیروئید را برای شخص تجویز خواهد کرد. آزمایش T3، یکی از موارد مهم مربوط به غده تیروئید را بررسی می‌ کند، که در منجر به تشخیص کم کاری یا پرکاری تیروئید می‌شود.

T3 در آزمایش خون چیست؟

در آزمایش تیروئید، حجم ترشح هورمون‌های T3 مورد بررسی قرار می‌گیرد. اگر علائم کم‌ کار بودن یا پر‌کار بودن تیروئید را داشته باشید، پزشک انجام  آزمایش T3 را تجویز می‌کند.

در آزمایش تیروکسین، میزان هورمون T3 که در خون آزاد می‌شود مورد بررسی قرار می‌گیرد.

وجود هورمون T3 کارایی‌ های زیر را برای بدن به همراه دارد:

• بالا رفتن میزان میتوکندری و افزایش آنزیم‌هایی که در سوخت وساز بدن نقش ایفا می‌ کنند.
• بالا رفتن جذب گلوکز از طریق دستگاه گوارش.
• افزایش قدرت ماهیچه‌ های قلب.
• رشد نرمال دستگاه عصبی مرکزی بدن، ایجاد میلین در رشته‌های عصبی و در نتیجه بالا رفتن توانایی‌های ذهنی.

سایت معتبر WebMD در رابطه با هورمون T3 اینگونه بیان می‌کند:

• T3 تنها ۵ درصد از تمام هورمون های آزاد شده توسط تیروئید را نشان می دهد.
• ۹۵ درصد باقیمانده از T4 تشکیل شده است که پس از عبور از جریان خون، در غده هیپوفیز و کبد به T3 تبدیل می شود.
• T3 به ​​طور کلی به دو شکل آزاد و محدود وجود دارد.

شرایط آزمایش T3 چیست؟ 

جهت انجام آزمایش T3 نمونه خون از بازوی شما گرفته می‌شود و نیازی به آمادگی خاصی نخواهید داشت. برخی پزشکان ترجیح می‌ دهند شرایط ناشتایی به مدت ۸ تا ۱۲ ساعت برای این آزمایش رعایت شود. بعضی از داروهای خاص، مکمل‌ ها و مولتی‌ ویتامین‌ ها ممکن است در نتیجه آزمایش T3 اخلال ایجاد کنند. به همین دلیل توصیه می‌شود به پزشک معالج خود در مورد داروهایی که مصرف می‌کنید اطلاع بدهید.

برخی از بیماری‌ های حاد می‌توانند نتایج تست تیروئید را تحت تأثیر قرار دهند. همچنین بهتر است از انجام آزمایش تیروئید در بیماران بستری شده اجتناب شود یا آزمایش تا زمانی که این شرایط ادامه دارد به تعویق بیفتد. زیرا این مورد نیز نتیجه را تحت تاثیر قرار می‌دهد.

نتیجه آزمایش T3 وقتی نرمال باشد لزومأ به معنای عملکرد ‌بی‌‌عیب غده تیروئید نیست. اندازه‌ گیری T4 و TSH می‌ تواند به پزشک این امکان را دهد تا بتواند تشخیص دهد که با وجود نتیجه T3 نرمال، آیا شخص مبتلا به اختلال عملکرد تیروئید شده‌ است یا خیر؟

تیروئید اندامی است شبیه پروانه که در جلوی گلو، بین مهره پنجم گردن و مهره اول سینه قرار گرفته است.

دو هورمون T3 و T4 از طریق غده تیروئید وارد بدن می‌ شوند و بدن را برای استفاده از انرژی و سوخت و ساز تنظیم می‌ کنند. هورمون T3 در واقع همان هورمون T4 است که در کبد یا کلیه به T3 تبدیل می‌ شود.

هورمون‌ هایی که توسط این غده ترشح می‌ شوند نقش بسیار مهمی در تنظیم سوخت و ساز بدن و یا همان متابولیسم دارند. 

T3 uptake در آزمایش خون چیست؟ 

پزشک در کنار شرح حال بیمار، جهت تشخیص کم کاری یا پر کاری تیروئید آزمایش خون تجویز خواهد کرد. غده‌‌ تیروئید دو هورمون اصلی به نام‌های T3 و T4‌ تولید می‌کند، این دو هورمون در کنترل دمای بدن،‌ کنترل ضربان قلب و تنظیم متابولیسم نقش مهمی را به عهده دارند. البته باید بدانید عملکرد غده تیروئید از جانب هیپوفیز در مغز کنترل می‌شود. برای این منظور هیپوفیز هورمونی به نام TSH تولید خواهد کرد. بروز اختلال در ترشح این هورمون، عملکرد غده تیروئید را تحت تاثیر قرار می‌دهد. 

T3 uptake، عاملی است که سبب می‌ شود هورمون T3 در مکان صحیح خود در بدن قرار گیرد. اگر این فاکتور عملکرد درستی نداشته باشد، هورمون T3 به گیرنده های اصلی خود متصل نخواهد شد. به همین دلیل فرد با اختلالات تیروئیدی مواجه می‌شود.

تفاوت آزمایش T3 و T3 uptake چیست؟ 

T3 هورمونی است که از تیروئید ترشح می‌ گردد و در جریان خون وجود دارد، اما T3 uptake میزان برداشت هورمون تیروئید در بدن را نشان می‌دهد.

چرا آزمایش T3 uptake انجام می‌ شود؟

ممکن است در بدن هورمون T3 وجود داشته باشد، اما گیرنده یا حامل مناسبی برای انتقال آن وجود نداشته باشد. در این حالت هورمون وجود دارد اما به دلیل اینکه حامل مناسبی ندارد، عملا وجود آن در بدن بی‌تاثیر است. 

تمام موادی که در بدن تولید می‌ شوند به یک ناقل (انتقال دهنده) نیاز دارند تا در محل مناسب خود قرار گیرند. وظیفه T3 uptake این است که گیرنده T3 را شناسایی می‌کند. آزمایش T3 uptake به تنهایی تجویز نمی‌شود.

Free T3 در آزمایش خون چیست؟ 

به منظور بررسی عملکرد غده تیروئید و تشخیص بیماری‌ های غده تیروئید از آزمایش T3  به دو صورت T3 آزاد یا Free T3 یا FT3 است، استفاده می‌شود. زمانی که ترشح هورمون تحریک‌کننده تولید تیروئید در بدن ما غیر طبیعی باشد اما نتیجه آزمایش تیروکسین آزاد طبیعی باشد یا فرد علائم پرکاری تیروئید را نشان دهد.

درمورد مفهوم آزمایش Free T3 در سایت معتبر Health Line اینطور می‌خوانید: 

تیروئید هورمونی به نام تری یدوتیرونین تولید می‌ کند که به T3 معروف است. همچنین، هورمونی به نام تیروکسین تولید می‌شود که به T4 معروف است. این هورمون ها دمای بدن ، سوخت و ساز بدن و ضربان قلب شما را تنظیم می‌کنند.

بیشتر T3 موجود در بدن به پروتئین متصل می‌شود. T3 که به پروتئین متصل نمی‌شود T3 آزاد نامیده می شود و به طور محدود در خون  گردش می‌کند.

تفسیر آزمایش T3

تفسیر آزمایش T3 در مقایسه با سایر تست‌ های مربوط به تیروئید (به عنوان مثال ، TSH و T4) انجام می‌شود.

به طور کلی نتایج T3 بالا یا FT3 می‌تواند نشان‌دهنده غده تیروئید بیش فعال باشد و نتایج پایین T3نیز کم کاری تیروئید را نشان خواهد داد. البته نتیجه آزمایش به تنهایی تشخیص قطعی را به همراه ندارد و پزشک معالج باید نتیجه را در کنار سایر علائم بیمار قرار بدهد تا بتواند به تشخیص درست برسد.

اشخاصی که به پرکاری تیروئید مبتلا هستند، باید مرتبأ در زمان استفاده از داروهای ضد تیروئیدی مورد بررسی قرار بگیرند تا در مورد کارایی و تاثیر داروها اطمینان ایجاد شود. در صورت کم شدن سطح هورمون تیروئید، دز دارو نیز کاهش پیدا می‌ کند.

مقدار T3 نرمال چند است؟

جدول زیر میزان نرمال آزمایش T3 را در سنین مختلف در اختیار شما قرار می‌دهد. 

علائم بالا یا پایین بودن T3 در آزمایش خون

• اختلال در سیکل قاعدگی و بی‌ نظم شدن آن
• عدم تحمل گرما و تعریق زیاد
• اختلال در باروری
• لرزش اندام‌ها
• احساس ضعف عضلانی
• احساس اضطراب و آشفتگی
• احساس خستگی زیاد

علائم پایین بودن مقدار فاکتور T3

• آسیب به سیستم عصبی
• ضعف در دستگاه تنفسی
• ناباروری. اگر میزان ترشح هورمون تیروئید در بدن خانم‌ها کاهش پیدا کند، تخمک‌گذاری با مشکل مواجه می‌شود و در نتیجه احتمال باروری کاهش می‌یابد.

دلایل پایین بودن T3 در آزمایش خون

سطوح پایین و غیر نرمال T3 ممکن است نشان دهنده کم کاری تیروئید، گرسنگی طولانی مدت یا مصرف کم ید در رژیم غذایی باشد. ویا نشان دهنده ابتلا به یک بیماری هورمونی باشد. چون سطح T3 در هنگام ابتلا به بیماری‌ های مختلف که عمدتا در ارتباط با هورمون‌ های مختلف هستند کاهش یافته و در طولانی مدت باعث ابتلا به بیماری کم کاری تیروئید می‌شود.

در برخی تحقیقات ثابت شده است، تمام افرادی که به بیماری خود ایمنی مبتلا هستند و افرادی که به دلیل سرطان، پرتودرمانی کرده‌اند، با احتمال بالایی در معرض ابتلا به کم کاری تیروئید هستند. درمان اغلب افراد بیمار مبتلا به hypothyroidism با مصرف داروهای لووتیروکسین انجام می‌شود. این دارو جایگزین هورمون‌ هایی است که تیروئید باید تولید می‌کرده اما به علت هایی قادر به تولید آن نمی باشد. باید به این نکته توجه داشت که دارویلووتیروکسین، تنها علائم کم کاری تیروئید را کاهش می‌دهد و نقشی برای درمان بیماری ندارد. 

دلایل بالا بودن T3 در آزمایش خون

سطوح بالای T3 می‌تواند نشان دهنده مبتلا شدن به چندین بیماری خطرناک باشد.

از جمله این بیماری‌ ها شامل: پرکاری تیروئید، تیروتوکسیکوز و سرطان تیروئید است. ابتلا به تیروتوکسیکوز و سرطان تیروئید بسیار نادر است. پس اگر میزان نرمال آزمایش T3 با آنچه در برگه آزمایش شخص نوشته شده باشد تفاوت محسوسی داشته باشد، به اولین چیزی که باید فکر کرد، بیماری پرکاری تیروئید می باشد که در بیش از ۷۰ درصد موارد، علت پرکاری تیروئید، بیماری گریوز است که اغلب در زنان دیده می‌شود. 

بیماری‌های مرتبط با پایین بودن T3

سطوح پایین و غیر نرمال T3 در صورت عدم درمان می‌تواند منجر به بیماری‌های زیر شود:

• گواتر
• مشکلات قلبی
• افسردگی
• نوروپاتی محیطی
• Myxedema
• نقائص مادرزادی

* نوزادان مبتلا به کم کاری تیروئید درمان نشده، در همان ابتدای تولد در معرض خطر مشکلات جدی مرتبط با رشد جسمی و ذهنی هستند. اگر این بیماری در چند ماه اول زندگی تشخیص داده شود، کودکان مبتلا به بیماری تیروئید شانس رشد طبیعی بیشتری دارند.

بیماری‌های مرتبط با بالا بودن T3

• بیماری گریوز

بیماری گریوز یک اختلال خود ایمنی می باشد که در آن بدن به اشتباه بر ضد گیرنده‌ های سلول‌ های خودی آنتی بادی یعنی یکی از مهم‌ترین پروتئین‌های سیستم ایمنی تولید می‌کند. این آنتی بادی‌ ها به گیرنده TSH (تیروئید) متصل شده و با تحریک گیرنده، منجر به تولید بیش از حد هورمون‌ های تیروئید می‌ شوند. در قاره آسیا، بیماری گریوز شایع‌ترین علت پرکاری تیروئید است و حدود 50 تا 80 درصد از کل بیماری‌ های مرتبط با تیروئید را تشکیل می‌دهد.

علائم بیماری گریوز شبیه سایر بیماری‌ های پرکاری تیروئید مثل: لرزش دست، اختلالات متابولیسمی، عدم تحمل گرما و کاهش وزن است. بیماری گریوز می‌ تواند باعث ابتلا به افتالموپاتی گریوز (بیماری چشمی که سبب برآمدگی غیر طبیعی چشم‌ ها و جمع شدن پلک‌ ها می‌شود) بشود.

• تومورهای تیروئید

تومورهای تیروئید تومورهای خوش خیم در غده تیروئید هستند. این تومورها اغلب با عنوان تومورهای “گرم” یا “سرد” توصیف شده اند. تومور تیروئید “سرد” غیرفعال بوده و تقریبا هیچ هورمون تیروئیدی تولید نمی‌کند. اما تومور داغ فعال است و باعث ترشح بیش از حد هورمون T3 و T4 و به دنبال آن ابتلا به پرکاری تیروئید می‌ شود.

در برخی از کشورها، تومورهای تیروئید تقریباً ۵۰ درصد از کل موارد پرکاری تیروئید را تشکیل می‌دهند. با این حال  اگر تشخیص داده شود که تومور هیچ اثر منفی ایجاد نمی‌کند، تنها با تجویز برخی از داروها رشد تومور را کنترل می‌کنند، اما در مواردی که تومور عملکرد کل بدن را تحت تاثیر قرار می‌دهد پزشک متخصص از طریق جراحی تومور را خارج می‌کند.

• گواتر

گواتر به معنای بزرگ شدن غیر نرمال غده تیروئید می باشد. شایع‌ ترین دلیل ابتلا به گواتر، کمبود ید است، البته عوامل دیگری مانند التهاب نیز می‌ توانند سبب بزرگ شدن غده تیروئید شود. در اغلب اوقات گواتر خوش خیم بوده و هیچ عارضه بدی ایجاد نمی‌ کند. اما در موارد نادر پولیپ‌ های کوچکی بر روی تیروئید ایجاد می‌کند که به مرور زمان سبب افزایش ترشح T3 و T4 می‌ شود. ترشح هورمون‌ های تیروئید از این پولیپ یا گره‌ ها می‌تواند منجر به پرکاری تیروئید شود. درمان گواتر معمولاً شامل مصرف داروهای ضد تیروئید، مکمل ید، استفاده از رادیواکتیو و جراحی است.

• بارداری

سطح هورمون تیروئید به طور طبیعی در دوران بارداری افزایش می‌یابد زیرا در اوایل بارداری جنین قادر به ساخت هورمون نیست و مادر باید T3 و T4 را به نوزاد در حال رشد خود برساند. بدن مادر معمولاً این نیاز را با افزایش سطح hCG جواب می‌دهد. هورمون hCG در آزمایش hCG هورمونی است که توسط جفت تولید شده و به گیرنده‌ های TSH متصل می‌شود تا هورمون‌ های تیروئید بیشتری تولید کنند. سطح T3 و T4 در سه ماهه اول بارداری به طور قابل توجهی افزایش یافته و در طول سه ماهه دوم و سوم به تدریج کاهش می‌یابد. این افرایش حجم تولید هورمون تیروئیدی باید در عرض ۱-۲ ماه پس از زایمان به حالت عادی بازگردد.

در موارد نادر سطح تولید هورمون‌ های تیروئیدی در دوران بارداری بیش از حد افزایش یافته و سبب پرکاری تیروئید می‌شود. این مشکل معمولاً زمانی رخ می‌دهد که مادر به بیماری دیگری که تیروئید را تحت تأثیر قرار می‌دهد، (مانند بیماری گریوز) مبتلا باشد.

رژیم غذایی مناسب برای افزایش تولید هورمون T3

برای افزایش تولید هورمون T3 لازم است که از طریق رژیم غذایی و انواع مکمل‌ ها، ید بیشتری مصرف کنید. در این قسمت مقاله مواد غذایی که مصرف آنها سبب افزایش تولید هورمون‌های تیروئیدی می‌شود، آورده شده:

• گوشت
• مرغ
• ماهی آزاد
• ماهی تن
• غلات تصفیه نشده
• آجیل شور
• محصولات لبنی
• سیر
• پیاز
• نمک ید دار
• غذاهای دریایی مثل ماهی آب‌های شور
• سوشی
• نمک دریای سلتیک

رژیم غذایی مناسب برای کاهش تولید هورمون T3

ماده معدنی ید نقش کلیدی در ساخت هورمون‌های تیروئید دارد. رژیم غذایی که فاقد ید باشد به کاهش تولید هورمون‌ های تیروئید کمک می‌کند. بنابراین برای درمان افزایش تولید هورمون T3 این مواد غذایی را به رژیم غذایی روزانه خود اضافه کنید:

• نمک غیر یددار
• قهوه یا چای (بدون شیر یا خامه‌های حاوی لبنیات یا سویا)
• سفیده تخم مرغ
• میوه تازه یا کنسرو شده
• آجیل‌های بدون نمک
• نان خانگی یا نان‌های بدون نمک، لبنیات و تخم مرغ
• پاپ کورن با نمک غیر یددار
• جو دوسر
• سیب زمینیها
• عسل
• شربت افرا
• کلم بروکلی
• کلم بروکسل
• کاساوا
• گل کلم
• سبزی کولارد
•  کلم پیچ
• خردل

آزمایش T3 در بارداری

T3 هورمونی است که امکان دارد در دوران بارداری در اثر مصرف داروهایی مانند استروژن‌ها، هروئین و متادون افزایش یابد.

همچنین مصرف داروهایی نظیر  آندروژن‌ها، استروئیدهای آنابولیک، دوز بالای سالیسیلات‌ها، فنی‌توئین (دارویی برای کنترل صرع) و نیکوتینیک اسید (داوریی برای درمان کمبود ویتامین B3)ممکن است میزان ترشح T3 را کاهش بدهند.

با انجام این آزمایش در دوران بارداری از سلامت خود و جنین اطمینان خاطر پیدا می‌کنید.

تست‌های مرتبط با آزمایش T3

تست‌های مرتبط با آزمایش T3 می‌تواند با توجه به وضعیت بیمار، متفاوت باشند. ما از رایج‌ترین آنها می‌توان به موارد زیر اشاره کرد: 

• آزمایش TSH: ظرفیت اتصال هورمونی به نام گلوبولین متصل به تیروکسین اندازه گیری می شود.
• آزمایش FREE T4: هورمون 4 Free T، هورمونی است که در صورت نیاز وارد بافت‌های بدن می‌شود. T4 کل که به پروتئین‌ها متصل می‌شود و مانع از ورود آن به بافت‌های بدن می‌شود.
• آزمایش T4: این هورمون توسط غده تیروئید ترشح می‌شود و کاهش یا افزایش آن می‌تواند مشکلات مربوط به غده تیروئید را تشخیص دهد.
• تست Anti TPO: عواملی باعث بالا رفتن anti tpo؟ بروز مشکلات تیروئیدی مانند گریوز و هاشیمتو می‌تواند با این بالا بودن این فاکتور در آزمایش مرتبط باشد.
• تست BUN و کراتینین خون: میزان نیتروژن اوره خون را مورد بررسی قرار می‌دهد. بررسی نسبت BUN به کراتینی خون می‌تواند به تشخیص مشکلات تیروئیدی کمک کند.

فاکتورهایی که بر نتیجه آزمایش T3 تاثیر می گذارند. 

علت بر هم خوردن تنظیم هورمون‌ های تیروئید می‌تواند هورمون “استروژن” باشد. سلول‌های تیروئید تمرکز زیادی بر روی گیرنده‌های استروژن دارند و همین امر باعث می‌شود تا این سلول‌ ها نسبت به تاثیرات هورمون‌ های زنانه حساس بشوند.

بعضی از محققین احتمال می‌دهند که بسیاری از دلایل کم‌کاری و یا پرکاری تیروئید با بیماری‌های خودایمنی ارتباط داشته باشند و در این زمینه زنان برای ابتلا  مستعدتر هستند.

همچنین مهم‌ترین دلیل کم‌کار شدن تیروئید، بیماری “هاشیموتو” است که ریسک شیوع آن در بین زنان ۷ برابر بیشتر از مردان است. در این بیماری با حمله سیستم ایمنی بدن به غده تیروئید، آسیب‌هایی به آن وارد می‌شود. این آسیب‌ها می‌توانند منجر به کاهش فعالیت غده تیروئید ‌شوند.

پیشنهاد بررسی: کیت PSA ایده آل تشخیص  – خون گوسفندی دارواش  – کیت AFP ایده آل تشخیص  – معرف کواکس دارواش  – پلاسمای خرگوش دارواش   – BHCG Rapid – کیت AFP – کیت CEA – کیت Free PSA