آزمایش برداشت تیروییدی (T3-uptake)

نام آنالیت

T3-uptake

نام های دیگر

 Resin Tri idothyronine Uptake, Resin Uptake Ratio, T₃ Resin Uptake

ساختمان و متابولیسم هورمون های تیروییدی

هورمون های تیروئیدی به دلیل حلالیت کم در محیط آبی بطور عمده به پروتئین های حامل مانند Alb-TBG و پره آلبومین متصل می شوند. در سنجش میزان تام هورمون های تیروئیدی چنانچه افزایش میزان تام هورمون با افزایش پروتئین های حامل و یا کاهش میزان پروتئین های حامل همراه باشد با ثابت ماندن بخش آزاد و فعالیت فیزیولوژیک طبیعی، فرد مشکل تیروئیدی نخواهد داشت.

به عبارت دیگر تغییر صحیح میزان تام هورمون های تیروئیدی به روشن بودن وضعیت پروتئین های حامل دارد. لذا آزمون های مختلفی برای تخمین میزان این پروتئین ها طراحی شده اند از جمله آزمون برداشت تیروئیدی.

معرفی آزمایش، کاربرد بالینی

این آزمایش جهت اندازه گیری غیر مستقیم پروتئین اتصال به تیروکسین و تخمینی از تیروکسین آزاد بکار می رود. مقادیر T3 Uptake به همراه T4 در تخمین اندکس تیروکسین آزاد (FT4I) استفاده می‏شود.

T3RU یک اندازه‏گیری غیر مستقیم محل‏های اتصال اشباع نشده بر روی گلوبولین اتصالی تیروئید (TBG) می‏باشد ولی سطوح T3 سرم را اندازه‏گیری نمی‏کند. در ابتدا در کاوش T3RU از گلبول­ های قرمز خون استفاده می‏شد ولی بعداً گلبول­ های قرمز جای خود را به رزین (resin) دادند. در سال­ های اخیر تست‏ های بهتری در دسترس قرار گرفته‏ اند و استفاده از T3RU کاهش یافته است.

80% از هورمون تیروکسین (T4) به صورت متصل با پروتئین TBG در خون گردش می کند و کمتر از 20 % آن متصل با پرآلبومین و آلبومین می باشند و تنها 03 /0% از T4 و 3 /0% از T3 به طور آزاد در خون وجود دارند. شایان ذکر است که همین مقادیر بسیار اندک هستند که از نظر متابولیک فعال بوده و بر روی گیرنده های سلولی اثر می کنند.

از آنجایی که در روش های اندازه گیری T4، مقادیر هورمون متصل و آزاد، هر دو منظور می شوند و این میزان با غلظت TBG سرمی بستگی پیدا می کند و باز بخاطر اینکه این پروتئین در بعضی حالات از جمله حاملگی، مصرف هورمون های استروئیدی و بعضی داروها تغییر پیدا می کند، بهتر است جهت تفسیر آزمایش T4، عددT3RU  T3Uptake را نیز در نظر گرفت. آزمایش T3RU به طور مستقیم با TBG غیر اشباع سرم بستگی پیدا می کند، به این معنی که درصد TBGهای خالی از T4 که معیاری از T4 آزاد سرم می باشد را بررسی می نماید. FTI یا اندکس  T4آزاد از حاصل ضرب T4 توتال در T3RU بخش بر 100 بدست می آید.

اساس روش متداول

مخلوطی از تیروکسین سرم و تیروکسین نشاندار با آنتی بادی موجود در محیط با هم رقابت میکنند. تیروکسین آزاد قادر به اتصال به پروتئین های حامل و آنتی بادی است ولی تیروکسین نشاندار فقط به آنتی بادی متصل است و نمی تواند به پروتئین های حامل وصل شود، لذا هر قدر پروتئین های حامل بیشتر باشد، تیروکسین آزاد به پروتئین حامل متصل شده و تیروکسین نشاندار بیشتری به آنتی بادی وصل میشود و میزان پروتئین های حامل با کمپلکس نشاندار رابطه عکس دارد.

در چه شرایطی پاسخ T3-uptakeافزایش می یابد؟

پر کاری تیروئید، هیپر تیروکسینمی دیس آلبومینمی فامیلی، بیماری کوشینگ، سوء تغذیه پروتئین، بیماری کبدی مزمن، جراحی، سرطان پیشرفته کبد، هیپر تیروئیدی کاذب، نارسایی کلیه، سندروم نفروتیک، درمان با فنی توئین، درمان با هپارین، اورمی، دوز بالای سالسیلات ­ها و آنتی بیوتیک ­ها.

در چه شرایطی آزمایش T3-uptakeکاهش می یابد؟

کم کاری تیروئید، حاملگی (بویژه در سه ماه سوم)، سطوح افزایش یافته استروژن، استروژن درمانی، هیپر پروتئینمی مادرزادی، هپاتیت حاد و داروهایی که تخمک گذاری را مهار می­ کنند.

روش مرجع: RIA

روش ارجح: RIA رقابتی

روش های دیگر: ایمونواسی های دیگر مثل آنزیم – فلوئورسنت، الکترو کمی لومینوسانس، resin sponge uptake، charcoal bead uptake

نوع نمونه قابل اندازه گیری

سرم یا پلاسما در دمای ۸-۲ دو روز و برای مدت بیشتر در ۲۰- درجه ثابت است.

مقادیر مرجع

• مردان: %27 – %37
• زنان: %20 – %37
• نوزادان: %25 – %37

شرکت پارس پیوند