آزمایش توتال پروتئین / (Total Protein (TP
نام آنالیت
پروتئین تام (Total Protein)
ساختمان و متابولیسم
منظور از پروتئین تام مجموعه آلبومین و گلبولین خون است. پروتئین ها از اجزای مهم خون در بدن بوده که برای تمام بافت ها و سلول های بدن یک ماده مهم و حیاتی محسوب می شود. آلبومین ناقل بسیاری از مولکول های کوچک در بدن است اما مهم ترین وظیفه آن حفظ فشار اسمزی بدن می باشد و گلوبولین ها شامل آلفا1 ،آلفا2 ، بتا و گاما گلوبولین ها هستند. این تست در موارد کاهش وزن زیاد و بی سابقه، علائمی مبنی بر بیماری کلیوی و کبدی و شرایطی نظیر ادم درخواست می گردد.
برای بدست آودن اطلاعات بیشتر در مورد پروتئین های سرم باید الکتروفورز پروتئین را بکار برد.
معرفی آزمایش، کاربرد بالینی
تست بررسی پروتئین تام پلاسما جهت بررسی نسبت آلبومین به گلوبولین کاربرد دارد.
در بررسی هیپرگاماگلبولینمی، گاماپاتی پلی کلونال یا مونوکلونال و هیپرپروتئینمی کاذب که حاصل دهیدراتاسیون واضح (invivo) باشد، به کار می رود.
دلایل افزایش پروتئین تام خون
- هیپر پروتئینمی کاذب
- هیپرگاماگلوبولینمی
- گاماپاتی های پلی کلونال و منوکلونال
- تبخیر نمونه (invitro)
دلایل کاهش
- گاستروآنتروپاتی ها که مقدار زیادی پروتئین از دست می رود
- سوختگی های شدید
- سندرم نفروتیک
- در کاهش پروتئین خون بدلیل کاهش سنتر پروتئین
- در حالات کمبود شدید پروتئین
- بیماری های مزمن کبدی
- سوء جذب، سوء تغذیه
- آگاماگلبولینمی
اساس روش متداول آزمایش پروتئین تام خون (Total Protein)
(کلریمتریک) روش بیوره (دستی و دستگاهی): مولکول بیوره در فرمول شیمیایی خود دارای ۲ پیوند پپتیدی است که می تواند با یون مس ۲ ظرفیتی در محیط قلیایی ایجاد کمپلکس بنفش رنگ نماید. نظر به اینکه پروتئین ها دارای تعداد زیادی باندهای پپتیدی در ساختمان خود هستند، لذا قادرند همانند بیوره این واکنش را با یون مس ۲ ظرفیتی در محیط قلیایی انجام داده و کمپلکس بنفش رنگ ایجاد کنند. برای این کار لازم است که پروتئین مربوطه در ساختمان خود بیش از یک پیوند پپتیدی داشته باشد.
روش دستگاهی نیز بر اساس آزمایش اصلاح شده بیوره می باشد. با استفاده از ۲ کانال: در یک کانال نمونه با معرف بیوره مخلوط می شود و در کانال دیگر نمونه با محلول بلانک مخلوط می گردد. نمونه های هر ۲ کانال در یک زمان به کالریمتر می رسند. روش اتوماتیکی Continuous flow تا غلظت ۱۰g/dl خطی بوده (با محدوده ۹۵٪) و دقت آن ۲٪ می باشد.
روش مرجع: Kjeldahl
روش ارجح: Biuret
روش های دیگر: رفراکتومتری، توربیدیمتری، نفلومترى (TCA , SSA (تری کلرواستیک اسید) که برای ادرار و CSF به کار می رود).
شرایط نمونه گیری
این آزمایش نیازی به ناشتایی و محدودیت رژیم غذایی ندارد، تنها از مصرف غذاهای پر چرب قبل از انجام آزمایش پرهیز شود.
سرم تازه باید آزمایش شود (بدون لیپمی یا همولیز).
واکنش تداخلی
در شرایط (invivo) مصرف استروئیدهای آنابولیک، کلوفیبرات، پروژستروژن، اپی نفرین باعث افزایش و مصرف آلوپورینول و استروژن باعث کاهش مقدار میگردد. در شرایط واکنش شیمیایی آزمایش (invitro) دکستران افزایش دهنده کاذب پروتئین تام سرم می باشد.
معایب و فواید روش حاضر
استفاده طولانی مدت از تورنیکه یا گارو باعث افزایش غلظت پروتئین های خون می شود. گرفتن خون از وریدی که سرم به آن متصل شده کاهش کاذب نشان می دهد. تبخیر نمونه باعث افزایش کاذب خواهد شد. عدم ذوب شدن کافی نمونه یخ زده حدود ۱۰ الی ۲۰٪ اشتباه را باعث می شود. حتی یکساعت ایستادن پس از خواب شبانگاهی باعث افزایش قابل توجه می شود. مقدار آن در ۳ ماهه سوم حاملگی کاهش می یابد. اندازه گیری رفراکتومتریک پروتئین تام سرم تحت تاثیر هیپرگلیسمی واقع می شود. (بیشتر نشان داده می شود همچنین هیپربیلیروبینمی، همولیز، هیپرلیپیدمی همان تاثیر را می گذارد. نتایج حاصل از روش biuret بطور کاذب با لیپمی، الیکتر و همولیز بالا می رود. روش رفراکتومتریک و biuret نتایج یکسانی روی نمونه های شفاف و تمیز دارند.
مقادیر نرمال
- 1 ساله و بالاتر از 1 سال : 6/3 – 7/9 g/dL
تهیه و تنظیم: سیده فاطمه شایسته