[fusion_builder_container type=”flex” hundred_percent=”no” equal_height_columns=”no” menu_anchor=”” hide_on_mobile=”small-visibility,medium-visibility,large-visibility” class=”” id=”” background_color=”” background_image=”” background_position=”center center” background_repeat=”no-repeat” fade=”no” background_parallax=”none” parallax_speed=”0.3″ video_mp4=”” video_webm=”” video_ogv=”” video_url=”” video_aspect_ratio=”16:9″ video_loop=”yes” video_mute=”yes” overlay_color=”” video_preview_image=”” border_color=”” border_style=”solid” padding_top=”” padding_bottom=”” padding_left=”” padding_right=””][fusion_builder_row][fusion_builder_column type=”1_1″ layout=”1_1″ background_position=”left top” background_color=”” border_color=”” border_style=”solid” border_position=”all” spacing=”yes” background_image=”” background_repeat=”no-repeat” padding_top=”” padding_right=”” padding_bottom=”” padding_left=”” margin_top=”0px” margin_bottom=”0px” class=”” id=”” animation_type=”” animation_speed=”0.3″ animation_direction=”left” hide_on_mobile=”small-visibility,medium-visibility,large-visibility” center_content=”no” last=”true” min_height=”” hover_type=”none” link=”” border_sizes_top=”” border_sizes_bottom=”” border_sizes_left=”” border_sizes_right=”” first=”true”][fusion_text]

ﻧﺤﻮﻩ ﺷﺴﺖ و ﺷﻮی شیشه آلات آزمایشگاهی

شست و شوی صحیح ظروف آزمایشگاهی تاثیر قابل توجهی در نتایج نهایی آزمایش دارد. شیشه آلات آزمایشگاهی جزء تجهیزات پرکاربرد در آزمایشگاه می باشند. با وجود اینکه ظروف پلاستیکی در انواع و جنس های مختلف در بازار وجود دارد، اما ظروف شیشه ای به دلیل داشتن مقاومت بیشتر، قابلیت شستشو و عدم واکنش با مواد شیمیایی، هنوز جزء پر استفاده ترین لوازم آزمایشگاهی هستند.

فروش شیشه آلات آزمایشگاهی در حوزه ی صنایع و آزمایشگاه های مختلف بالینی، شیمی، تحقیقاتی و… انجام میشود.

به دلیل باقی ماندن مواد شیمیایی و عفونی در ظروف و تاثیر آن در نتایج آزمایش، آشنایی کامل با نحوه ی شست و شوی این ظروف، بسیار حائز اهمیت است. در این مقاله به توضیح اصول کلی شست و شوی لوازم مختلف مانند پیپت، لوله، بشر و.. می پردازیم.

مراحل کلی شست و شو و ضدعفونی

روش های شستشوی ظروف آزمایشگاهی بر اساس نوع آلودگی متفاوت است. پاکسازی شیشه‌آلات آزمایشگاهی به طور کلی شامل ۳ مرحله است: شست و شو با مواد شوینده یا حلال ها، آبکشی و خشک کردن

برای جلوگیری از ایجاد واکنش های مواد شیمیایی و رشد باکتری، ﺑﻼﻓﺎﺻﻠﻪ ﺑﻌﺪ از اﺳﺘﻔﺎدﻩ از وﺳﺎﻳﻞ ﺷﻴﺸﻪ ای ﺁﻧﻬﺎ را ﺑﺎ ﺁب ﻟﻮﻟﻪ کشی ﻣﻌﻤﻮلی کاملا بشویید. درصورتی که این عمل بلافاصله امکان‌پذیر نباشد، می‌توان این تجهیزات را درون آب یا مواد شوینده خیساند و در فرصت مناسب مراحل بعدی را انجام داد. وسایل آلوده به مواد عفونی را حتما باید قبل از شستن، ضدعفونی نمایید.

مواد مورد استفاده در مرحله ی شست و شو

روش شستشوی دستی شیشه آلات آزمایشگاهی، با استفاده از شوینده های صابونی، اسید یا باز، مواد ضدعفونی­ کننده، آب ریختن یا غوطه ور کردن در آب می باشد. 

برخی از ظروف آزمایشگاهی تنها به شست و شو با آب و شوینده نیاز دارند. اما برخی ظروف بر اساس کاربردشان، باید با حلال های مخصوص خود، اسیدواش یا استریل کردن (مشاهده ی روش های استریلیزاسیون)  پاکسازی شوند. 

نکات مهم هنگام استفاده از مواد شوینده

هنگام اﺳﺘﻔﺎدﻩ از ﺷﻮﻳﻨﺪﻩ هایی ﻣﺎﻧﻨﺪ ﻣﺎﻳﻊ ﻇﺮﻓﺸﻮیی ﺟﻬﺖ ﺷﺴﺖ و ﺷﻮی وﺳﺎﻳﻞ ﺷﻴﺸﻪ ای ﺑﺎﻳﺪ ﺑﻪ ﻧﻜﺎت زﻳﺮ ﺗﻮﺟﻪ نمایید: 

• ﺗﻤﺎم ظروف شیشه ای را ﺑﻪ ﻃﻮر کامل در ﺁب ﺳﺮد لوله کشی ﻗﺮار دهید.
• وﺳﺎﻳﻞ ﻓﻮق را در ﻣﺤﻠﻮل ﺷﻮینده ﻗﺮار داده و کاملا برس بکشید.
• ﺳﭙﺲ ﺑﺎ ﺁب لوله کشی جاری کاملا آبکشی کنید.
• تمام ظروف باید بعد از ﺷﺴﺖ و ﺷﻮ ﺑﺎ ﺁب ﻟﻮﻟﻪ ﮐﺸﯽ، ﺳﻪ ﻣﺮﺗﺒﻪ ﺑﺎ ﺁب ﻣﻘﻄﺮ آبکشی شود. (توجه کنید در هر سری آبکشی باید از ﺁب ﻣﻘﻄﺮ ﺗﺎزﻩ اﺳﺘﻔﺎدﻩ کنید.)
• برای خشک شدن ظروف، وﺳﺎﻳﻞ ﺷﻴﺸﻪ ای را ﺑﻪ ﻃﻮر واروﻧﻪ داﺧﻞ سبد های فلزی ﮔﺬاﺷﺘﻪ، انتهای سبد ها چند لایه کاغذ خشک کن ضخیم قرار دهید و در فور خشک نمایید.
• نکته: هنگام استفاده از فور هرگونه وسایل پلاستیکی همراه ظروف را جدا کنید.
• برای ظروفی که نسبت به حرار تمقاوم نیستند از فور استفاده نکنید.

آب مقطر

آب مقطر به خاطر نداشتن ناخالصی و املاح مضر، آزمایشگاه، داروسازی و بسیاری از صنایع دیگر کاربرد فراونی دارد. از مهم­ترین کاربردهای آب مقطر (DW) استرلیزه کردن تجهیزات پزشکی و آزمایشگاهی، پاک کردن ظروف شیشه ­ای آزمایشگاه، ساخت آب با خلوص بالا و همچنین استفاده به عنوان حلال می باشد.

اسید کلریدریک 

اﺳﻴﺪکلریدریک %5 برای خنثی نمودن ترکیبات ﻗﻠﻴﺎیی باقی مانده بر سطح لوازم شیشه ای ﺁﻏﺸﺘﻪ ﺑﻪ ﺳﻮد استفاده میشود. در مرحله ی بعدی این ظروف باید ﭼﻨﺪ ﻣﺮﺗﺒﻪ ﺑﺎ ﺁب ﻟﻮﻟﻪ کشی و در اﻧﺘﻬﺎ ﺑﺎ ﺁب ﻣﻘﻄﺮ ﺁب آبکشی شود.

هیدروکلریک اسید یا همان اسیدکلریدریک، محلولی شفاف، بی‌رنگ و با بوی بسیار تند از هیدروژن کلرید (HCl) در آب است. این ماده ی شیمیایی یک اسید معدنی بسیار قوی و خورنده است که برای شستشوی ظروف آزمایشگاهی، اسیدشویی و شستشوی فلزات، تمیزکننده ­ها و پاک­ کننده­ های خانگی و صنعتی، کنترل PH و خنثی سازی کاربرد فراوانی دارد.

توجه: هیچگاه از محصولات قلیایی قوی و اسید هیدروفلوئوریک به عنوان مواد پاک کننده استفاده نکنید.زیرا میتوانند مواد شیشه را حل کرده و موجب آسیب به کاربر شوند.

استون

استون (فرمول مولکولی C₃H₆O) ساده­ ترین و مهم­ترین کتون است که بصورت مایعی بی رنگ، سمی، فرار و قابل اشتعال در حجم های مختلف برای کارهای آزمایشگاهی و صنعتی به فروش میرسد. استون حلال خوبی برای اکثر ترکیبات آلی بشمار می‌رود و یک حلال متداول برای شستشوی ظروف شیشه­ ای آزمایشگاهی محسوب می ­شود. که این ویژگی بدلیل قطبیت بالای آن می باشد. استون به خوبی در آب، اتانول و اتر نیز حل می‌شود. 

اسیدسولفوکرومیک

اسید سولفوکرومیک از حل کردن دی کرومات پتاسیم در اسید سولفوریک به دست می آید و در شستشوی ظروف ب کار می رود. برای رسوب زدایی از ظروف شیشه ای با این روش، آنها را در ظرف حاوی اسید سولفوکرومیک برای یک ساعت غوطه ور نمایید. سپس یک بار با آب معمولی و بار دیگر با آب مقطر یک بار تقطیر آبکشی نمایید.

در صورتی که ظرف شیشه ای جرم گرفته است، می توانید آن را به مدت 24 ساعت در این اسید غوطه ور نمایید. توجه کنید که احتمال پاک شدن خطوط درج شده بر روی ظروف با این روش وجود دارد.

هیدروکسید سدیم

از محلول هیدروکسید 5 تا 10 درصد میتوان برای پاکسازی مواد ویسکوز روی ظروف شیشه ای استفاده نمود.

اسید شویی ظروف آزمایشگاهی

این روش اغلب برای شست و شوی کامل لوله های آزمایش برای سنجش عناصر کمیاب (مانند آهن،روی، مس، جیوه، سرب و …) و مواد حساس در نمونه ها به کار می رود. برای اسیدشوی کردن لوله ها، آن ها را به مدت 24 ساعت در اسید کلریدریک 3% غوطه ور نمایید. سپس بدون استفاده از آب شیر و فقط با سه بار تغییر آب دیونیزه  (الزاما فقط با آب دیونیزه) ادامه ی مراحل شست و شو را انجام دهید.

روش ﺿﺪ ﻋﻔﻮﻧﯽ و اﺳﺘﺮﻳﻞ ﮐﺮدن وﺳﺎﻳﻞ ﺷﻴﺸﻪ اﯼ آلوده به نمونه های عفونی    

وﺳﺎﻳﻞ ﺁﻟﻮدﻩ مانند لوله های آغشته به خون و سرم را ﺣﺪاﻗﻞ نیم ساعت در ﻣﺤﻠﻮل ﺳﻔﻴﺪ ﮐﻨﻨﺪﻩ ﺧﺎﻧﮕﯽ (ﺣﺎوﯼ 5% ﮐﻠﺮ فعال) ﺑﺎ رﻗﺖ یک دهم (1/10) قرار دهید. در مرحله ی بعد، لوله ها را اول با آب معمولی و سپس با آب مقطر یک بار تقطیر بشویید. 

ظروف را برای استریل شدن در ﻓﻮر ﺑﺎ درﺟﻪ ﺣﺮارت 160 تا 180 درجه، به مدت 2 تا 4 ساعت قرار دهید.

شستشوی شیشه آلات نو

ظروف شیشه ای نو که قرار است برای اولین بار مورد استفاده قرارگیرند، ابتدا باید با مواد شوینده شسته شوند. بعد از شستشوی کامل، باید با آب لوله کشی معمولی آبکشی گردند. برای خنثی شدن ترکیبات قلیایی که روی ظروف شیشه ای نو باقی مانده، می توانید آن ها را در اسیدکلریدریک %1 به مدت چندین ساعت قرار دهید و سپس با آب معمولی و آب مقطر آبکشی کنید. برای کنترل و اطمینان از خنثی شدن کامل مواد قلیایی موجود بر روی شیشه ها، آنها را در آب مقطر خنثی اتوکلاو کرده و سپس PH آب را اندازی گیری نمایید. اگر PH آب بالا بود، مجددا وسایل را در محلول اسید کلریدریک قرار دهید.

آبکشی

قبل از استفاده از ظروف باید تمام پاک کننده‌های مورد استفاده مانند از صابون، مواد شوینده و سایر مایعات پاک شوند. وجود اندکی از این مواد بر روی ظروف می‌تواند در نتایج آزمایشاتی مانند تست های سرولوژی و کشت تداخل ایجاد کنند به همین دلیل این امر از اهمیت بسیار زیادی برخوردار است.

هنگام آبکشی لوله‌ها، ظروف مدرج، بالن‌ها و … با آب شیر، اجازه دهید آب به مدت کوتاهی در داخل و روی ظروف جریان پیدا کند. سپس هر ظرف را تا قسمتی با آب پر کرده، تکان داده و مجددا خالی نمایید. این مراحل را حداقل ۶ مرتبه تکرار کنید تا از پاکسازی کامل ظروف مطمئن شوید.

خشک کردن

خشک کردن ظروف شیشه‌ای بر روی حرارت با استفاده از فور ممکن است باعث شکستن و خرد شدن شیشه ها می شود. به همین دلیل برای خشک شدن شیشه‌آلات آزمایشگاهی حساس، باید آن‌ها را روی رک خشک کن قرار داده تا به طور کامل خشک شوند.

[/fusion_text][fusion_text columns=”” column_min_width=”” column_spacing=”” rule_style=”” rule_size=”” rule_color=”” hue=”” saturation=”” lightness=”” alpha=”” content_alignment_medium=”” content_alignment_small=”” content_alignment=”” hide_on_mobile=”small-visibility,medium-visibility,large-visibility” sticky_display=”normal,sticky” class=”” id=”” margin_top=”” margin_right=”” margin_bottom=”” margin_left=”” fusion_font_family_text_font=”” fusion_font_variant_text_font=”” font_size=”” line_height=”” letter_spacing=”” text_transform=”” text_color=”” animation_type=”” animation_direction=”left” animation_speed=”0.3″ animation_offset=””]

پیشنهاد بررسی:  لوله وکیوم CBC K2, K3 لبویر  – لوله لخته کلات بدون ژل(Clot Activator) لبویر  – لوله وکیوم لخته ژل دار لبویر 

[/fusion_text][/fusion_builder_column][/fusion_builder_row][/fusion_builder_container]