نقد و بررسی

Phosphorus تستی است جهت اندازه‌گیری میزان فسفات موجود در نمونه خون آزمایشگاهی می باشد. علامت اختصاری فسفر در آزمایش خون به صورت P نشان داده می‌شود. بعد از کلسیم می‌توان گفت فسفر بیشترین ماده معدنی است که در بدن وجود دارد. این ماده در کنار کلسیم سبب محکم شدن استخوان‌ها خواهد شد. به همین دلیل معمولا آزمایش کلسیم و Phosphorus در کنار یکدیگر استفاده می‌شوند. رنج نرمال کلسیم و فسفر، باعث کاهش ورم مفاصل و سلامتی دندان‌ها خواهد شد.

فسفات ذره‌ای می باشد که بار یون دارد. این عنصر به سلامت اعصاب، انقباض و استحکام عضلات، استخوان‌ها و دندان کمک رسانی می کند. بیشترین سطح فسفات در استخوان‌ها وجود دارد. این ماده از طریق کلیه‌های در صورتی که اضافه باشد دفع و از بدن انسان خارج می‌شود.

اهمیت کلینیکی
بیش از 88 درصد فسفات بدن انسان در استخوانها به شکل فسفات کلسیم و باقیمانده در مایعات بین سلولی و بشکل فسفاتهای آلی مانند فسفولیپدها، اسیدهای نوکلئیک و ATP و در خارج سلولی بشکل معدنی پخش است. بطور معمول فسفر یک نسبت عکس با مقدار کلسیم دارد، افزایش فسفر باعث کاهش کلسیم میگردد. پائین بودن فسفر در سرم در بیماری Rickets ، سندرم s’Fanconi، هیپرپاراتیروئیدیسم وکمای دیابتی و کاهش ویتامین D و بالا بودن آن میتواند مربوط به بیماری کلیه (نفریتحاد) هیپوپاراتیروئیدیسم، بیماری پاژه و مصرف زیادی ویتامین D باشد.
روش: Molybdate-UV
اساس روش
فسفر معدنی موجود در سرم یا سایر مایعات بدن با آمونیوم مولیبدات در محیی اسییدی ایجاد کمیپلکس فسفو مولیبدات می کند. افزایش شدت جذب متناسب با مقدار فسفر موجود در نمونه است، که در طول میوج 340 نانومتر قابل اندازه گیری می باشد.
معرف ها

شرایط نگهداری

معرفها در دمای 8-2 درجه سانتیگراد تا تاریخ انقضاء مندرج برروی ویالها پایدار می باشند، مشروط براینکه درب ویالها بسته و آلوده نگردند.
یادداشت
1. کلیه ظروف قبل از انجام آزمایش با اسید هیدروکلریک 10 % اسیدواش شده و 2 بار با آب مقطر شستشو داده شوند.
2 -میتوان حجم معرف و نمونه را به تناسب تغییر داد تا با هر نوع فتومتر قابل خوانش باشد.

3. نمونه های لیپمیک شدید، همولیز یا ایکتریک جوابهای غلط بالا میدهند.

4. نمونه های بیش از dl/mg 20 را به نسبت 1+1 با سرم فیزیولوژی 0.9g/l رقییق نموده، آزمایش را تکرار و نتیجه را در عدد 2 ضرب نمایید.

نمونه مورد آزمایش:

سرم تازه بدون همولیز یا پالسمای هپارینه و ادرار : ضد انعقادهای EDTA ،سیترات و اگزالات می توانند در تشکیل فسفومولیبدات دخالت داشته باشند ( فسفر پالسما 3.0-2.0 پائین تر از سرم است) . نمونه تازه ادرار یا ادراری که اسیدی شده باشد . ادرار 24 ساعته توصیه می شود زیرا که تغییرات روزانه و رژیم غذائی در آن حداقل  هستند .ادرار را می بایست با استفاده از اسید کلریدریک 6 مول pH را به 1.5-2 رسانید.

ادرار را به نسبت 1:20 رقیق و جواب را در عدد 20 ضرب نمود.

پارامترها

• دما: 25-37 درجه سانتیگراد
• طول موج: 340 نانومتر
• کووت:1سانت
• حجم نمونه: 10 میکرولیتر
• حجم معرف: 1000 میکرولیتر
• خوانش: مقابل بلانک معرف
• نوع واکنش: افزایشی

سطح بحرانی فسفر در آزمایش خون

مقادیر کمتر از ۱ mg/dL به عنوان سطح بحرانی این ماده در بدن به‌شمار می‌رود.

تفسیر آزمایش Phosphorus

• سطح فسفاتی که در بدن انسان وجود دارد، تاثیر پذیر از متابولیسم یا سوخت و ساز هورمون پاراتیروئید، دفع کلیوی، کلسیم و جذب روده‌ای می باشد.
• شایان ذکر می باشد که کلسیم و فسفر رابطه‌ای عکس دارند.
• کاهش جذب سطح کلیوی فسفات، به هورمون پاراتیروئید ارتباط دارند.
• ویتامین D کمتر در جذب روده‌ای فسفات تاثیر زیادی دارد.
• درصورتی که سطح فسفر زیاد باشد تشخیص به بیمار‌هایی اعم از هایپوپاراتیروئیدی، آکرومگالی، سارکوئیدوز، آنمی (کم خونی)همولیتیک، هایپوکلسمی (کمبود کلسیم) و متاستاز استخوانی محتمل است.
• گاهی ممکن است این افزایش ناشی از تغذیه باشد، که بطور موقتی می باشد.
• چنانچه تست خون سطح پایینی از فسفر را نشان می‌دهد می‌تواند نشان گر بروز بیماری‌هایی همچون الکلیسم، هایپرکلسمی، سپسیس و یا عدم مصرف مواد غذایی حاوی فسفر باشد.

شرایط آزمایش Phosphorus

• برای انجام این آزمایش ضروری می باشد که شخص ناشتا باشد.
• جهت انجام تست فسفر پیش از آزمایش باید از نیمه شب از خوردن مواد غذایی اجتناب کنید.
• نوشیدن آب مانعی ندارد.
• چند ساعت پیش از آزمایش بهتر است از استفاده مایعاتی که گلوکز نیز دارند را اجتناب کنید.

عوارض بالا بودن فسفر در آزمایش خون

• اختلال عملکرد غدد داخلی
•  بیماری‌های کلیوی
• افزایش سطح ویتامین دی
•  کاهش سطح منیزیم در بدن
•  بیماری های کبدی
•  افزایش سطح کلسیم در بدن
• سوختگی
• سوء تغذیه

عوارض پایین بودن فسفر در آزمایش خون

• کمبود انرژی
•  ضعف و بی‌حالی
•  خستگی
•  تندخویی
• بی حوصلگی
• نرمی استخوان

آزمایشات مرتبط با تست Phosphorus

در ارتباط با آزمایش فسفر ممکن است متخصص انجام یک یا چند آزمایش مرتبط آن را نیز ضروری بداند. معمولا آزمایشات زیر مکمل آزمایش فسفر هستند:

• آزمایش Calcium (کلسیم)
• آزمایش Alkaline
• آزمایش Vitamin D3
• آزمایش Mg
• آزمایش PTH
• کلسیم: این تست همزمان با سنجش فسفات انجام می‌گیرد.
• هورمون پاراتیروئید: این هورمون عامل تغییر سطح کلسیم سرم و فسفات خون است.

علائم کمبود Phosphorus در بدن

زمانی که مقدار نرمال کلسیم و فسفر در بدن از جالت نرمال خارج می شود، بیماری‌های کلیوی و اختلالات گوارشی بروز خواهند کرد. کمبود فسفر البته با علائم و نشانه‌های شایع دیگری نیز خود را نشان می‌دهد که تنها تحت نظر متخصص می‌تواند قابل تشخیص باشد:

• بروز بیماریهای کلیوی
• بروز اختلالات گوارشی
• بروز اختلالات حسی
• بروز دیس آرتری
• دیس فاژی
• دیپلویی
• بروز سرگیجه، تشنج و کما در موارد حاد
• احساس ضعف در بدن
• بروز احساس نگرانی و اضطراب بدون دلیل
• احساس خستگی بدون انجام فعالیت
• تحریک پذیری فرد

میزان نرمال فسفر در آزمایش خون

محدوده نرمال فسفر جهت بزرگسالان به طور کلی ۲.۵ تا ۴.۵ میلی گرم در دسی لیتر می باشد. محدوده طبیعی بسته به سن افراد کمی متفاوت می باشد. وجود فسفر در سطح بیشتر برای کودکان نرمال تلقی می شود. زیرا آنها به منظور کمک به رشد استخوان‌های خود به مقدار بیشتری از این ماده معدنی نیاز دارند.

بررسی پیشنهاد: کنترل CK-MB پارس پیوند – کالیبراتور CK-NAC پارس پیوند – کالیبراتور CK-MB پارس پیوند – کیت SGOT پارس پیوند  –  کیت فسفر پارس پیوند –  کیت کلسیم آرسنازو – کیت من AST (GOT) – شرکت من SGPT