نقد و بررسی

لاکتات (Lactate) یک محصول جانبی از متابولیسمکربوهیدراتهاست که در عضلاتو اریتروسیتها تشکیل شده و  توسط کبد دفع میگردد.

گزارش شده که در بخش اورژانس بالا بودن لاکتات توام با یافتههای الکتروکاردیوگرام ارزش بسیار بالایی در تشخیص سکته قلبی دارد و نیز بالا ماندن آن پس از یک سکته میتواند اندیکاتور پیدایش شوک و رفتن به حالت“کما“باشد.

افزایش لاکتات در خون در شرایطی مانند:نارسایی ریوی و کلیوی، خونریزی، شوک، لوسمی، دیابت، مسمومیت، تخریب بافت عصبی، کمبود شدید ویتامین A و یا کاهش برداشت کبدی مشاهده میشود و سبب بروز اسیدوز میگردد. در  CSF در شرایط مننژیت باکتریال، ایسکمی، آبسه یا تومور مغزی و بالاخره تشنج و انفارکتوس مغز مقدار آن بالا میرود.
روش:ENZYMATIC/COLORIMETRIC 
اساس روش:
در این روش Lactate موجود در نمونه در اثر آنزیم لاکتات اکسیداز به پیروات و آب اکسیژنه تبدیل میگردد.
آب اکسیژنه ایجاد شده درمجاورت پراکسیداز و 8–آمینوآنتی پیرین و یک کروموژن اختصاصی ایجاد کمپلکس بنفش رنگ مینماید.افزایش مقدار جذب نوری متناسب با مقدار لاکتات موجود در نمونه میباشد که در طول موج552 –182  نانومتر اندازهگیری میشود.

شرایط نگهداری:
معرفها و کالیبراتور در دمای 8–2 درجه سانتیگراد تا تاریخ انقضاء مندرج بر روی ویالها پایدار میباشند، مشروط براینکه درب ویالها بسته و آلوده نگردند.

یادداشت:
1. لاکتات بکار رفته در این روش مخصوصL(+) Lactic   بوده و تیپ LacticD (-)– فعال نمیباشد .مواد دیگری که از نظر ساختمانی مشابه هستند مانند:بتا هیدروکسی بوتیرات، مالات، استو استات وآلفاکتوبوتیرات در این آزمایش تداخل ندارند.
2. داروهایی مانند:آسپرین تا30 mg/dl   و استامینوفن تا2 mg/dl   در این آزمایش تداخل ندارند.
3. امکان تداخل اسید آسکوربیک وجود دارد، اما از آنجائیکه بیشتر آن پس از4   ساعت از هضم غذا از طریق ادرار دفع میگردد، میتوان آن را نادیده گرفت.
4. همولیزکم حدود200 mg/dl   در این آزمایش تداخل ندارند،امانمونههای همولیز شده جواب غلط بالا میدهند.
5. نمونههای  بیشاز 110 mg/dl را به نسبت1 +1 با  آب مقطر رقیق نموده، آزمایشرا تکرار و نتیجه را در عدد 2 ضرب نمایید.
6. نمونههای با کدورت ناچیز تاثیر زیادی در نتیجه آزمایش ندارند، اما نمونههای کدر شدید را باید با استفاده از محلول سرم فیزیولوژی(0.9g/L)   بعنوان بلانک تصحیح نمود.

نمونه مورد آزمایش:
پلاسمای حاوی سدیم فلوراید، پتاسیمفلوراید،اگزالات فلوراید، لیتیم هپارین، یدو استات و یاEDTAدار.
خون از مریض ناشتا و در حالت استراحت کامل و بدون تورنیکت گرفته شود.  لولههای خونگیری را با ملایمت و با سر و ته کردن مخلوط کرده روی یخ بگذارید و در فاصله 15دقیقه پلاسماگیری نمایید. لاکتات در خون تام ناپایدار است، اما در پلاسما در دمای 8–2 درجه سانتیگراد تا48    ساعت و در دمای 20– درجه سانتیگراد تا1   ماه پایدار میباشد .اگر جداسازی پلاسما سریع انجام نگیرد در ساعت اول10 % و بعد از2ساعت15%مقدار آن بالا میرود.

CSF

مایعCSFرادرلولههای استریلجمعآورینمایید.پایداریاین نمونه دردمای 8–2درجه سانتیگراد1روز میباشد.
تذکر:جهت جلوگیری از گلیکولیزوتهیهپلاسما، به2میلیلیتراز خون حدود52میلیگرم پودر سدیم فلوراید اضافه نمایی

پارامترها:

• دما:37–25درجهسانتیگراد
• طول موج:546نانومتر
• کووت:1سانت
• حجم نمونه:1000 میکرولیتر
• حجم معرف:5222 میکرولیتر
• خوانش:مقابل بلانک معرف
• نوع واکنش:افزایش

ملاحظات نمونه گیری:

1. بیمار نیازی به ناشتایی ندارد.
2. بیمار قبل و حین نمونه گیری دستش را مشت ننماید.
3. در صورت امکان از تورنیکه استفاده نکنید.

شرایط نگهداری

نمونه پلاسما حاوی اگزالات پتاسیم یا فلورید سدیم به مدت 3 روز در C^◦20-  پایدار است.

کاربردهای بالینی

اندازه گیری Lactate به منظور تعیین درجه کمّی هیپوکسی بافتی به دلیل شوک یا انسداد عروقی موضعی مفید است. همچنین این آزمون ملاکی برای میزان موفقیت درمان این وضعیت ها می باشد.

روش متداول

آنزیماتیک، کینتیک Fixed time به مدت 5 دقیقه در 25- 20 درجه سانتیگراد

مقادیر طبیعی:

کمتر یا مساوی 2 سالگی (خون وریدی) : mmol/L 0.6-3.2  یا 5-30 mg/dl

بالاتر از 2 سالگی (خون وریدی)  :  mmol/L 0.6-2.3 یا 5-20 mg/dl

خون شریانی:  0.3-0.8 mmol/L  یا 3-7 mg/dl

تفسیر:

غلظت Lactate بیش از mmol/L 5 و 7.25 > PH به طور کلی نشان دهنده اسیدوز لاکتیک قابل توجه می باشد.

افزایش سطح:

1. شوک
2. اسکیمی بافتی
3. مسمومیت با  منوکسیدکربن
4. بیماری وخیم کبدی
5. خطاهای ژنتیکی متابولیسم
6. دیابت قندی (غیر کتونی)

عوامل مداخله گر:

بستن طولانی تورنیکه یا مشت کردن دست ها سبب افزایش سطح لاکتات می شود.

افزایش دهنده ها

داروهایی که باعث افزایش سطح اسیدلاکنیک می شوند: از سیانید، اتانول، آسپرین ، فن فورمین و نالیدیکسیک اسید

توضیحات:

• نمونه گیری صحیح و تکنیک های سنجش آزمایش بر متغیر بودن نتیجه تأثیر گذار است.
• افزایش سطح اسیدلاکتیک در ارتباط با اسیدوز متابولیک است.
• از آزمایش مرتبط با این تست می توان به اندازه گیری گازهای خون شریانی اشاره کرد.

تست‌های تشخیصی

بعد از تحویل نمونه خون به آزمایشگاه، عوامل زیر مورد بررسی قرار می‌گیرد:

• فاکتور روماتوئید (RF): آنتی‌بادی RF در ناحیه غشاء زلالی یا بافت جداره‌ مفصل جمع می‌شود و در خون بسیاری از کسانی که دچار رماتیسم مفصل هستند وجود دارد.
• سرعت رسوب گلبول قرمز (ESR): اگر سرعت رسوب گلبول قرمز بالا است، یعنی فرد دچار التهاب مفاصل است.
• پروتئین واکنشی سی (CRP): این پروتئین هم می‌تواند نشانگر التهاب مفاصل باشد.
• شمارش کامل گلبول‌های خون (CBC): این مورد شامل آزمایش هموگلوبین و هماتوکریت است که کم‌خونی را تایید می کند. کم‌خونی هم می‌تواند به رماتیسم مفاصل مرتبط باشد.

تست RF

آنتی‌بادی فاکتور روماتوئید در غشای زلالی مفاصل جمع می‌شود. اگر دچار اختلال دیگری نیز باشید این آنتی‌بادی در بدن مشاهده می‌شود. شایع‌ترین نوع آن ایمونوگلوبین (IgM) نام دارد. اگر این آنتی‌بادی به بافت سالم بدن بچسبد، منجر به بروز آسیب می‌شود.

تست RF برای تشخیص رماتیسم مفاصل کامل نیست. درحالی‌که بسیاری از افراد مبتلا به رماتیسم مفاصل این فاکتور را نشان می‌دهند، در سایر موارد فاکتور روماتوئید در آزمایش خون نمایش داده نمی‌شود. به‌علاوه، تست RF بعضی از افراد که دچار رماتیسم مفاصل نیستند به دلیل بیماری‌‌های دیگر مثبت اعلام می‌شود. مانند:

• هپاتیت
• سرطان خون
• لوپوس

پیشنهاد بررسی: کیت تری گلیسیرید – کیت TIBC – کیت SGOT – سرم کالیبراتور – کنترل P – کیت SGOT – کیت ALP – کیت کنترل لیپید  – کیت بیلی روبین دایرکت – کیت Glucose – کیت تری گلیسیرید (۲۵۰ml) – کیت G6PD Control High