نقد و بررسی

Copper

مس (Copper) یک عنصر اصلی و یک کوفاکتور برای چندین آنزیم کلیدی است. مس در ساخت هموگلوبین برای بدن مورد نیاز است. مس در خون به سرولوپلاسمین متصل شده و توسط صفرا دفع می‌شود. این عنصر کمیاب نقش بسیار مهمی در تغذیه دارد و در پروتئین‌های مختلفی نظیر سرولوپلاسمین، اریتروکوپرئین، سیتوکروم اکسیداز C، و تیروزیناز وجود دارد.

کمبود مس در بدن هر چند نادر است ولی باعث بروز کم‌خونی هیپوکروم – میکروسیتیک، نوتروپنی و تغییرات استخوانی می‌شود. کمبود مس همچنین در بیماران تحت TPN (تغذیه کامل وریدی)، نوزادان و کودکان نارس و نیز کودکان نجات‌یافته از سوء‌تغذیه شدید پروتئین- کالری دیده می‌شود.

در این حالت کم خونی ایجاد شده به آهن و ویتامین‌ها پاسخی نداده و لکوپنی با شمارش لکوسیتی کمتر از ۱۵۰۰ میکرولیتر بر میلی‌متر مکعب دیده می‌شود.

چرا و چه موقع آزمایش انجام می شود؟

• تشخیص کمبود یا افزایش مس در بدن
• اندازه گیری مس در خون (مس تام و آزاد)، ادرار (میزان دفع مس در ادرار ۲۴ ساعته) یا کبد (میزان مس در بافت کبد)
• کمک به تشخیص و پیگیری بیماری ویلسون
• پیگیری و نظارت بر بیماران تحت درمان و ارزیابی میزان اثربخشی درمان

در صورت غیر طبیعی بودن نتیجه آزمایشات سرولوپلاسمین و مس خون، به منظور ارزیابی وضعیت ذخیره مس بدن، میزان مس در بافت کبد اندازه گیری می شود.

نمونه مناسب

• خون سیاهرگی (سرم)
• ادرار ۲۴ ساعته
• بیوپسی کبد

علل کاهش مس (Copper) در بدن

علل عمده کاهش مس عبارتند از:

• سوء هاضمه (در بیماران مبتلا به فیبروز کیستیک و سلیاک)
• نوزادانی که فقط با شیر گاو تغذیه می شوند.

بعضی از علایم کاهش مس عبارتند از نوتروپنی، اوستئوپوروز، آنمی میکروسیتیک.

علل افزایش مس در بدن

بیماری ویلسون یک اختلال ارثی از نوع اتوزوم مغلوب در متابولیسم مس است که با رسوب مس در بافت ها و ارگان های مختلف بدن از جمله کبد، مغز، کلیه ها و چشم همراه است.

رسوب Copper باعث آسیب به بافت های بدن و ایجاد علایمی مانند: آنمی تهوع، دل درد، خستگی، تغییرات رفتاری، اختلالات عصبی، رعشه، اشکال در بلعیدن، اختلال در راه رفتن، دیستونی و یرقان می شود. در صورت درگیری کلیه ها، علایم بیماری کلیوی ظاهر می شوند. رسوب مس در مغز موجب ایجاد تظاهرات عصبی شبه پارکینسون می شود. بیماری ویلسون در تمام افراد مبتلا به بیماری کبدی که بیش از ۵ سال سن دارند، باید در تشخیص افتراقی علل بیماری مطرح شود.

عوامل احتمالی تداخل آزمایشگاهی

• غلظت‌های بالای گادولینیوم، ید و باریم در نتیجه آزمایش اختلال ایجاد می‌کند.
• قرص‌های ضد بارداری خوراکی، استروژن‌ها، فنی‌توئین، کاربامازپین و فنوباربیتال منجر به افزایش سطح مس می‌شود.

اطلاعات بیشتر

دانستنی های بیشتر

مس یکی از عناصر کمیاب اصلی و یک کوفاکتور برای چندین آنزیم کلیدی تلقی می شود. مس در ساخت هموگلوبین بدن مورد نیاز و ضروری می باشد.

مس در خون به سرولوپلاسمین متصل شده و از راه صفرا دفع می گردد. مس فلزی با عدد اتمی 29 و وزن اتمی 63 می باشد که حاوی نمک های بالقوه سمی می باشد. این عنصر کمیاب نقش مهمی در تغذیه دارد و در پروتئین های گوناگونی مانند سرولوپلاسمین٬ اریتروکوپرئین٬ سیتوکروم اکسیداز C و تیروزیناز موجود می باشد. با اینکه کمبود مس در بدن امر نادر می باشد اما باعث ابتلا به کم خونی هیپوکروم – میکروسیتیک٬ نوتروپنی و تغییرات استخوانی نیز می گردد.

شایان ذکر می باشد که کمبود مس در بیماران تحت TPN (تغذیه کامل وریدی)٬ نوزادان و کودکان نارس و نیز کودکان نجات یافته از سوء تغذیه شدیدپروتئین- کالری مشاهده می گردد. در این شرایط باعث ایجاد کم خونی شده و به آهن و ویتامین ها پاسخی نداده و لکوپنی با شمارش لکوسیتی کمتر از 1500 میکرولیتر بر میلی متر مکعب دیده می شود.

بررسی پیشنهاد : کنترل CK-MB پارس پیوند – کالیبراتور CK-NAC پارس پیوند – کالیبراتور CK-MB پارس پیوند – کیت فسفر پارس پیوند – کیت Albumin – کالیبراتور CRP – کیت بیلی روبین دایرکت